Οι ρινικοί πολύποδες είναι συνήθως πολλαπλοί
Οι πολύποδες της μύτης, ICD-10 J33, είναι μάζες σταχτόχροες ή εξέρυθρες μισχωτές, που μοιάζουν με ρόγες σταφυλιών.
Είναι συνήθως πολλαπλοί και εμφανίζονται και στις δυο ρινικές θαλάμες με συνέπεια δυσχέρεια ρινικής αναπνοής.
Μερικές φορές είναι εύκολα ορατοί και εξέρχονται από τα ρουθούνια.
Σπανιότερα καταλαμβάνουν τον ρινοφάρυγγα και είναι ορατοί με την οπίσθια ρινοσκόπηση.
Μερικές φορές προέρχονται από το ιγμόρειο και καταλαμβάνουν μονόπλευρα τη χοάνη του ρινοφάρυγγα.
Αιτιολογία των ρινικών πολυπόδων
Οι πολύποδες είναι αποτέλεσμα του παρατεταμένου οιδήματος του βλεννογόνου της μύτης και των κόλπων, ιδίως των ηθμοειδών κυψελών.
Η υποβλεννογόνια περιοχή γύρω από το μέσο ρινικό πόρο είναι χαλαρή κι έτσι εύκολα δημιουργείται οίδημα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ρινικών πολυπόδων αρχίζει από την περιοχή της μέσης ρινικής κόγχης και τα ηθμοειδή, αν και πολύποδες μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιαδήποτε περιοχή της μύτης και των παραρρινίων κόλπων, από διάφορες παθήσεις. Ειδικά στις μικρές κυψέλες του λαβυρίνθου των ηθμοειδών, ο βλεννογόνος γίνεται οιδηματώδης και καταλαμβάνει τις κυψέλες, ενώ ακολούθως προβάλλει προς τη μύτη μέσω των στομίων τους, συνθλίβεται μέσα στον πόρο και προωθείται σχηματίζοντας εκτεταμένους πολύποδες.
Στο 75% των ρινικών πολυπόδων η αρχική αιτία του οιδήματος είναι η αλλεργία και σχετίζεται με αγγειοκινητικές διαταραχές, ενώ συχνά συνοδεύεται από άλλες αλλεργικές παθήσεις, όπως το βρογχικό άσθμα.
Ορισμένα άτομα που πάσχουν από αλλεργία, δημιουργούν πολύποδες, παρά την χορηγούμενη αντιαλλεργική αγωγή, ενώ άλλοι δεν δημιουργούν πολύποδες παρά την σοβαρή αλλεργία από την οποία πάσχουν. Αυτό σημαίνει ότι για τη δημιουργία πολυπόδων παίζουν και άλλοι άγνωστοι παράγοντες, όπως βακτηριακοί, ιογενείς και αλλεργικοί παράγοντες ή μπορεί να οφείλονται και σε διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος από κάποιον μύκητα. Ένας σημαντικός αριθμός περιπτώσεων συνδέεται με μη αλλεργικό άσθμα.
Σε πολλές περιπτώσεις δεν εντοπίζεται εκλυτικός παράγοντας.
Συχνά και η σκολίωση ρινικού διαφράγματος παίζει ρόλο γιατί παρεμποδίαζει τη φυσική λειτουργία της μύτης και διευκολύνει την εμφάνιση φλεγμονών.
Στα παιδιά η δημιουργία πολυπόδων είναι σπάνια.
Ιστοπαθολογία των ρινικών πολυπόδων
Οι ρινικοί πολύποδες συνίστανται από οιδηματώδη βλεννογόνο, ο οποίος περιέχει υγρό και καλύπτεται από λεπτό περίβλημα με κροσσωτό επιθήλιο.
Σε πολύποδες που προβάλλουν προς τα ρουθούνια το επιθήλιο μπορεί να γίνει πλακώδες. Οι πολύποδες διηθούνται από πλασματοκύτταρα, λεμφοκύτταρα και ηωσινόφιλα. Η αιμάτωση και νεύρωση των πολυπόδων είναι φτωχή.
Συμπτώματα των ρινικών πολυπόδων
- Το κυριότερο σύμπτωμα είναι η απόφραξη της μύτης, συνήθως, αμφοτερόπλευρα
- Έκκριση βλεννώδης ή πυώδης
- Κεφαλαλγία
- Συμπτώματα αλλεργίας συνυπάρχουν σχεδόν πάντα
- Αλλαγή στη χροιά της φωνής
- Ανοσμία ή κακή όσφρηση
- Κακή γεύση
- Άλγος στην περιοχή του προσώπου
- Ροχαλητό
- Φαγούρα γύρω από τα μάτια
- Αποφρακτική υπνική άπνοια όπου η αναπνοή του ασθενούς διακόπτεται κατά τη διάρκεια του ύπνου
- Σε προχωρημένο στάδιο οι πολύποδες προβάλουν από τους ρώθωνες
- Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις μεταβάλλεται η κατασκευή του προσώπου και δημιουργείται διπλωπία
Κλινική εξέταση
• Εμφανής εξωτερική παραμόρφωση της μύτης (προσωπείο βατράχου) από τους πολύποδες
• Στην πρόσθια ρινοσκόπηση αναζητούνται πολύποδες στη μέση ρινική κόγχη και στα ηθμοειδή και διαπιστώνεται η ύπαρξη μισχωτών, κινητών, λευκωπών πολυπόδων, συνήθως, αμφοτερόπλευρα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ανιχνευτήρας για ψηλάφηση πολυπόδων και η διαφορική διάγνωση από τις φυσαλίδες βλέννας
• Ο βλεννογόνος της μύτης ελέγχεται για βλεννοπυώδη εκκρίματα
• Η οπίσθια ρινοσκόπηση θα αναδείξει χοανοπολύποδα που αποφράσσει καθολικά την ρινική χοάνη από πίσω που μπορεί να μην φανεί στην πρόσθια ρινοσκόπηση
• Οι σύγχρονες ακτινοδιαγνωστικές τεχνικές, όπως η πολυανιχνευτική αξονική τομογραφία ή η μαγνητική τομογραφία είναι πολύτιμες στη διάγνωση των χρόνιων ή επιπλεγμένων φλεγμονωδών διαδικασιών των ρινικών κοιλοτήτων και των παραρρίνιων κόλπων, σε παιδιά και ενήλικες και για τη διαφορική διάγνωση μεταξύ των πολυπόδων και άλλων παθολογικών καταστάσεων, λιγότερο συχνών, των ανωτέρω περιοχών
Θεραπεία των ρινικών πολυπόδων
Συχνά οι μικροί πολύποδες υποχωρούν με την υποχώρηση της γενεσιοργού αιτίας (αντιαλλεργική αγωγή)
-Ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει ένα στεροειδές σε σπρέι ή σε σταγόνες για τη μύτη. Αυτό το φάρμακο συρρικνώνει τους πολύποδες και μειώνει τη φλεγμονή. Αυτή η θεραπεία είναι πιο συχνή σε ασθενείς με έναν ή περισσότερους μικρούς πολύποδες. Ο ασθενής πρέπει να δει τα ευεργετικά αποτελέσματα μέσα σε μια εβδομάδα ή λίγο περισσότερο.
Οι ανεπιθύμητες ενέργειες των στερεοειδών
- Πονόλαιμος
- Πονοκέφαλος
- Ρινορραγία
–Στεροειδή δισκία – σε περιπτώσεις μεγαλύτερων πολυπόδων ή σοβαρή φλεγμονή. Αν και τα στεροειδή δισκία είναι πολύ αποτελεσματικά στη συρρίκνωση πολυπόδων, υπάρχει κίνδυνος από τις ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως αύξηση του σωματικού βάρους, και θα πρέπει να ληφθούν για μερικές εβδομάδες το πολύ.
–Άλλα φάρμακα – αντιισταμινικά για αλλεργίες, αντιβιοτικά για τις μολύνσεις, αντιμυκητιασικά φάρμακα για μυκητιασικές αλλεργίες.
–Χειρουργική – χειρουργική επέμβαση χρησιμοποιείται μόνο εάν οι πολύποδες είναι πολύ μεγάλοι, ή εάν ο ασθενής δεν έχει ανταποκριθεί καλά σε άλλες θεραπείες. Περίπου 75% των ασθενών διαπιστώνουν ότι οι πολύποδες υποτροπιάζουν περίπου 4 χρόνια μετά τη χειρουργική επέμβαση. Χρειάζονται μέτρα για την αποφυγή υποτροπής και τακτική επανεξέταση.
Σε ειδικές περιπτώσεις γίνονται και άλλες επεμβάσεις στους παραρρίνιους κόλπους, όπως πινοαντροστομία, παρακέντηση του κόλπου ή πλαστική διαφράγματος σε σκολίωση και διάνοιξη και καθαρισμός του ιγμορίου ή ηθμοειδεκτομή εσωτερική και σπανιότερα εξωτερική. Σε χοανοπολύποδες αφαιρείται και τμήμα του βλεννογόνου του άντρου και σε υποτροπή διανοίγεται το ιγμόρειο άντρο και αφαιρείται ο συνυπάρχον παθολογικός βλεννογόνος του κόλπου. Γίνεται τοπική ή γενική νάρκωση του αρρώστου.
Πολυποδεκτομή – ο χειρουργός εισέρχεται μέσω των ρουθουνιών. Η διαδικασία αυτή είναι η πιο συνηθισμένη για την αφαίρεση των πολυπόδων. Ο ασθενής έχει πάρει τοπική ή γενική αναισθησία. Μερικές φορές ο χειρουργός μπορεί να αφαιρέσει μικρά κομμάτια των οστών από τη μύτη για να μειώσει τον κίνδυνο υποτροπής. Η αφαίρεσή των πολυπόδων γίνεται με τη χρήση βρόγχου δια έλξεως και όχι με τομή και τα μικρά εναπομείναντα τεμάχια αφαιρούνται με ειδικές λαβίδες. Χρησιμοποιείται αποσυμφορητικό για τον καλύτερο έλεγχου της ρινικής θαλάμης.
Ενδοσκοπική χειρουργική – η διαδικασία αυτή χρησιμοποιείται όταν οι πολυπόδες είναι ιδιαίτερα μεγάλοι, σε ομάδες, ή εμποδίζουν σοβαρά τα ιγμόρεια. Ένας μακρύς λεπτός σωλήνας με μια βιντεοκάμερα (ενδοσκόπιο) τοποθετείται στην μύτη και τα ιγμόρεια του ασθενούς. Από μικρές οπές στο πρόσωπο του ασθενούς, τα χειρουργικά εργαλεία αφαιρούν τους πολύποδες και ανοίγουν τις κοιλότητες κόλπων. Μετά το χειρουργείο ο ασθενής θα παίρνει ένα κορτικοστεροειδές ρινικό σπρέι για να αποφευχθεί η υποτροπή. Μερικοί γιατροί συστήνουν τη χρήση φυσιολογικού ορού (θαλασσινό νερό).
Διαβάστε επίσης,
Με τι ασχολείται η ωτορινολαρυγγολογία
Σταματήστε να ροχαλίζετε με τη βοήθεια του κινητού
www.emedi.gr