Η εκλαμψία είναι μια σοβαρή διαταραχή της κύησης
Η εκλαμψία, ICD – 10 Ο15, ή υπερτασική διαταραχή της κύησης ή τοξιναιμία της κυήσεως είναι μια σοβαρή υπερτασική διαταραχή της κύησης, που χαρακτηρίζεται από σπασμούς και κώμα και η οποία εμφανίζεται ανάμεσα στην 20η εβδομάδα της κύησης και στο τέλος της πρώτης εβδομάδας της λοχείας. Η εκλαμψία αποτελεί την πιο σοβαρή επιπλοκή της επαγόμενης από την κύηση υπέρτασης. Παρατηρείται στο 0,5- 4% όλων των τοκετών. Περίπου το 25% των σπασμών εμφανίζονται εντός των πρώτων 72 ωρών από τον τοκετό. Η περιγεννητική θνησιμότητα είναι περίπου 20%.
Προεκλαμψία είναι η κατάσταση που παρατηρείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Στην ουσία πρόκειται για το προηγούμενο στάδιο της εκλαμψίας, μιας, πιθανόν, επικίνδυνης κατάστασης του οργανισμού που όμως λόγω των χαρακτηριστικών συμπτωμάτων που έχει η προεκλαμψία προλαμβάνεται.
Πώς εκδηλώνεται η εκλαμψία
Η εκλαμψία εκδηλώνεται με αιφνίδια εμφάνιση τονικών και κλονικών σπασμών και με απώλεια της συνείδησης. Η εμφάνιση των σπασμών γίνεται σε τρεις φάσεις. Η πρώτη φάση χαρακτηρίζεται από συσπάσεις των μυών του προσώπου, τρόμο των βλεφάρων και μυδρίαση. Η δεύτερη φάση, που ακολουθεί, χαρακτηρίζεται από γενικευμένη τονική σύσπαση των μυών και κυάνωση. Στην συνέχεια, ακολουθεί η τρίτη φάση, των κλονικών σπασμών, που χαρακτηρίζεται από παρατεταμένη εισπνοή και ελαφρά εκπνοή. Τέλος, την λύση των σπασμών ακολουθεί η βραδεία επαναφορά της συνείδησης ή η παραμονή της εγκύου σε κώμα.
Τυπικά μια γυναίκα έχει υπέρταση και πρωτεϊνουρία πριν από την έναρξη της εκλαμψίας και των σπασμών. Πριν τους σπασμούς προηγείται ναυτία, έμετος, πονοκέφαλος, και φλοιώδης τύφλωση. Επιπλέον, άλλα συμπτώματα μπορεί προοδευτικά να εμφανίζονται, όπως κοιλιακός πόνος, ηπατική ανεπάρκεια, το σύνδρομο HELLP (αιμολυτική αναιμία, ανεβασμένα ένζυμα στο συκώτι και χαμηλά αιμοπετάλια), πνευμονικό οίδημα, και ολιγουρία. Το έμβρυο μπορεί να έχει ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης και μπορεί να συμβεί αιμορραγία του πλακούντα και αποκόλληση του πλακούντα. Κατά τη διάρκεια των σπασμών, το έμβρυο μπορεί να εμφανίσει βραδυκαρδία.
Σε ορισμένες σπάνιες περιπτώσεις, δεν υπάρχουν σπασμοί, και η γυναίκα πέφτει κατευθείαν σε κώμα. Ορισμένες γυναίκες με προεκλαμψία μπορεί να εμφανίσουν προσωρινή τύφλωση, όταν ανακάμψουν από το κώμα.
Οι παράγοντες κινδύνου για τοξιναιμία της κύησης
- Εκλαμψία και προεκλαμψία συμβαίνουν πιο συχνά στην πρώτη εγκυμοσύνη και σε νέες μητέρες, όπου πιστεύεται ότι ευθύνεται η νέα έκθεση στα πατρικά αντιγόνα.
- Επιπλέον, οι γυναίκες με προϋπάρχουσες ασθένειες των αγγείων (υπέρταση, διαβήτη και νεφροπάθεια ) ή θρομβοφιλικές ασθένειες, όπως το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν προεκλαμψία και εκλαμψία.
- Έχοντας ένα μεγάλο πλακούντα (πολλαπλή κύηση, υδατιδόμορφη μύλη) προδιαθέτει τις γυναίκες σε εκλαμψία.
- Επιπλέον, υπάρχει μια γενετική συνιστώσα. Μια γυναίκα της οποίας η μητέρα ή η αδελφή είχε εκλαμψία ή προεκλαμψία διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Οι γυναίκες που έχουν βιώσει εκλαμψία είναι σε αυξημένο κίνδυνο για προεκλαμψία/εκλαμψία σε μεταγενέστερη εγκυμοσύνη.
- Το πνευμονικό οίδημα είναι μια μάλλον συνηθισμένη επιπλοκή της σοβαρής προεκλαμψίας και επηρεάζει περίπου το 3 % των γυναικών με προεκλαμψία. Οι περισσότερες περιπτώσεις είναι αποτέλεσμα της επιθετικής χορήγησης διαλυμάτων για ενδαγγειακή αύξηση του όγκου.
Παθοφυσιολογία της τοξιναιμίας της κύησης
Πολλαπλές θεωρίες έχουν προταθεί για να εξηγήσουν την προεκλαμψία και εκλαμψία.
-Η υποαιμάτωση του πλακούντα συνοδεύεται από αυξημένη ευαισθησία της μητέρας σε αντιυπερτασικά φάρμακα που οδηγούν σε αγγειόσπασμο και υποαιμάτωση πολλαπλών οργάνων. Περαιτέρω, η ενεργοποίηση του καταρράκτη της πήξης οδηγεί στο σχηματισμό μικροθρόμβων και επιδεινώνεται το πρόβλημα της διάχυσης. Η απώλεια του πλάσματος από το αγγειακό δένδρο με το προκύπτον οίδημα επιδεινώνει την κατάσταση. Τα γεγονότα αυτά οδηγούν σε σημεία και συμπτώματα της τοξιναιμίας, όπως η υπέρταση, η νεφρική, πνευμονική και ηπατική δυσλειτουργία, και κατά την εκλαμψία η εγκεφαλική δυσλειτουργία. Προκλινικά οι δείκτες της εξέλιξης της νόσου είναι τα αυξημένα αιμοπετάλια και η ενεργοποίηση των ενδοθηλιακών παραγόντων.
-Η υποαιμάτωση του πλακούντα συνδέεται με μη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου. Η αδρενομεδουλλίνη, ένα ισχυρό αγγειοδιασταλτικό, παράγεται σε μειωμένες ποσότητες από τον πλακούντα σε προεκλαμψία και εκλαμψία. Και άλλοι αγγειοδραστικοί παραγόντες όπως η προστακυκλίνη, η θρομβοξάνη Α2, το μονοξείδιο του αζώτου, και οι ενδοθηλίνες οδηγούν στην αγγειοσυστολή. Πολλές μελέτες έχουν δείξει τη σημασία της ανοσολογικής αντίδρασης μιας γυναίκας στο μωρό από τα γονίδια του πατέρα που είναι παρόντα στο νεαρό έμβρυο και τον πλακούντα.
–Η εκλαμψία θεωρείται ως μια μορφή υπερτασικής εγκεφαλοπάθειας. Πιστεύεται ότι η εγκεφαλική αγγειακή αντίσταση μειώνεται, οδηγώντας σε αύξηση της ροής του αίματος προς τον εγκέφαλο. Εκτός από την ανώμαλη λειτουργία του ενδοθηλίου, αυτό οδηγεί και σε εγκεφαλικό οίδημα. Οι σπασμοί δεν θα οδηγήσουν σε μόνιμη εγκεφαλική βλάβη, ωστόσο, ενδέχεται να προκαλέσουν εγκεφαλική αιμορραγία.
Διάγνωση τοξιναιμίας της κύησης
Οι σπασμοί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης που δεν σχετίζονται με την προεκλαμψία θα πρέπει να διακρίνονται από την προεκλαμψία. Τέτοιες διαταραχές περιλαμβάνουν την επιληψία, τους όγκους του εγκεφάλου, το ανεύρυσμα του εγκεφάλου, και τους σπασμούς από φάρμακα. Συνήθως, η παρουσία του των σημείων της σοβαρής προεκλαμψίας που προηγούνται και συνοδεύουν την εκλαμψία, διευκολύνουν τη διάγνωση.
Παρακλινικές εξετάσεις: Γενική αίματος, έλεγχος νεφρικής λειτουργίας, έλεγχος ηπατικής λειτουργίας, έλεγχος πήξης, έλεγχος ούρων 24 ωρών για ποσότητα και λευκώματα, υπερηχογράφημα.
Μέτρια προεκλαμψία
- Αρτηριακή Πίεση 140-16 0mmHg/90-110 mmHg
- Πρωτεϊνουρία 0,3-5 γραμμάρια/24h
- Οίδημα ως αύξηση του βάρους πάνω από 1 κιλό την εβδομάδα ή 3 κιλά τον μήνα
- Ούρα > 500 ml /24h
Σοβαρή προεκλαμψία
- ΑΠ 160/110 mmHg
- Πρωτεϊνουρία πάνω από 5 γραμμάρια /24h
- Ολιγουρία (λιγότερα από 400 ml σε διάρκεια 24 ωρών)
- Εγκεφαλικές ή οπτικές διαταραχές
- Επιγαστραλγία
- Πνευμονικό οίδημα ή κυάνωση
- Διαταραχή στο συκώτι
- Θρομβοπενία (PLT<150.000)
Πρόληψη της τοξιναιμίας της κύησης
Η διάγνωση και αντιμετώπιση της προεκλαμψίας είναι κρίσιμη για τη μείωση του κινδύνου της εκλαμψίας.
Η χρήση θειικού μαγνησίου για την πρόληψη των σπασμών
Πρόληψη των σπασμών γίνεται συνήθως με τη χρήση θειικού μαγνησίου. Το θεραπευτικό εύρος για την πρόληψη των σπασμών εξακολουθεί να θεωρείται το 4.0-7.0 mEq / L, 7,0 – 10,0 mEq / L για την απώλεια του αντανακλαστικού της επιγονατίδας, 10,0 – 13,0 mEq / L για την αναπνευστική καταστολή, 15.0-25.0 mEq / L σε πλήρη κολποκοιλιακό αποκλεισμό και > 25,0 mEq / L σε καρδιακή ανακοπή. Αν οι υψηλές συγκεντρώσεις Mg2 + αποτυγχάνουν, χορηγούνται IV αντιεπιληπτικά, γίνεται διασωλήνωση και μηχανική υποστήριξη της αναπνοής.
Πώς αντιμετωπίζεται η εκλαμψία
-Ο άμεσος και αποτελεσματικός έλεγχος των σπασμών είναι ζωτικής σημασίας. Στην προσπάθεια να ανασταλεί η επακόλουθη επιληπτική δραστηριότητα, χορηγείται bolus ενδοφλεβίως και σε στάγδην έγχυση θειϊκό μαγνήσιο.
-Τοποθετείται καθετήρας στην κύστη και παρακολουθείται η αποβολή ούρων ανά ώρα. Η ολιγουρία αποτελεί κακό προγνωστικό σημείο, που μπορεί να σημαίνει νεφρική ανεπάρκεια ή τοξικότητα από το μαγνήσιο.
-Η διεκπεραίωση του τοκετού είναι αναγκαία, τόσο στην περίπτωση της εκλαμψίας, όσο και σε περιπτώσεις εγκύων με σοβαρή υπέρταση. Η διενέργεια του τοκετού μπορεί να γίνει είτε με πρόκληση τοκετού είτε με καισαρική τομή, αμέσως μόλις καταστεί δυνατή η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
-Η εφαρμογή επισκληρίδιας αναισθησίας είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς ανακουφίζει από τις ωδίνες του τοκετού και παράλληλα προκαλεί ελάττωση της αρτηριακής πίεσης. Επίσης, ελαττώνει την πιθανότητα εμφάνισης εκ νέου σπασμών, λόγω της αναλγησίας που προκαλείται.
Συμπερασματικά
Η θεραπεία της εκλαμψίας απαιτεί άμεση επέμβαση και έχει ως στόχο να λυθούν οι σπασμοί, να γίνει έλεγχος της αυξημένης αρτηριακής πίεσης, και να γεννήσει, αμέσως η μητέρα.
- Αντιυπερτασική διαχείριση γίνεται με υδραλαζίνη ή λαβεταλόλη.
- Ο τοκετός πρέπει να προχωρήσει ακόμη και αν το μωρό είναι ανώριμο. Το ήπαρ, οι νεφροί, οι πνεύμονες, το καρδιαγγειακό σύστημα, και το σύστημα πήξης, πρέπει να αξιολογηθούν πριν την καισαρική τομή, εκτός αν η γυναίκα είναι ήδη σε προχωρημένη κύηση, οπότε μπορεί να γεννήσει και φυσιολογικά. Η επισκληρίδιος αναισθησία για καισαρική τομή αντενδείκνυται σε διαταραχή της πηκτικότητας .
- Αιμοδυναμική παρακολούθηση της γυναίκας μπορεί να είναι χρήσιμη σε σοβαρή καρδιακή νόσο, νεφρική νόσο, κακοήθη υπέρταση, πνευμονικό οίδημα και ολιγουρία.
Τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για την εγκυμοσύνη
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την εγκυμοσύνη
Διαβάστε, επίσης,
Πότε η κύηση είναι υψηλού κινδύνου
Πολλές πρόωρες γεννήσεις στην Ελλάδα
