Σάββατο, 18 Μαΐου, 2024
ΑρχικήΙατρικά ΝέαΟ ιός του Έμπολα

Ο ιός του Έμπολα

Ο ιός του Έμπολα προκαλεί αιμορραγικό πυρετό

Η νόσος του ιού Έμπολα, ICD-10 A98.4 ή αιμορραγικός πυρετός Έμπολα είναι μία ανθρώπινη ασθένεια που προκαλείται από τον ιό Έμπολα.

Τα συμπτώματα αρχίζουν, συνήθως, δύο ημέρες έως τρεις εβδομάδες μετά από την επαφή με τον ιό, με πυρετό, πονόλαιμο, πόνους των μυών, και πονοκεφάλους. Τυπικά ναυτία, έμετος και διάρροια ακολουθούν, μαζί με μειωμένη λειτουργία του ήπατος και των νεφρών. Σε αυτό το σημείο, μερικοί άνθρωποι αρχίζουν να έχουν προβλήματα με αιμορραγία.

Η ασθένεια μπορεί να αποκτηθεί κατά την επαφή με το αίμα ή με τα σωματικά υγρά ενός μολυσμένου ζώου (πίθηκοι ή νυχτερίδες).  Δεν μεταδίδεται μέσω του αέρα. Οι νυχτερίδες πιστεύεται ότι φέρουν και μεταδίδουν τον ιό χωρίς να επηρεαστούν από τη νόσο. Μόλις συμβεί μόλυνση του ανθρώπου, η ασθένεια μπορεί να εξαπλωθεί μεταξύ των ανθρώπων. Οι άντρες μπορεί να μεταδώσουν την ασθένεια μέσω του σπέρματος για σχεδόν δύο μήνες. Διαφοροδιάγνωση μπορεί να γίνει από άλλες ασθένειες με παρόμοια συμπτώματα όπως η ελονοσία, η χολέρα κ.ά. Δείγματα αίματος ελέγχονται για ιογενή αντισώματα, ιϊκό RNA, ή τον ίδιο τον ιό για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση.

Η πρόληψη περιλαμβάνει την μείωση της εξάπλωσης της νόσου από τους μολυσμένους πιθήκους και τους χοίρους στους ανθρώπους. Αυτό μπορεί να γίνει με τον έλεγχο αυτών των ζώων για  μόλυνση και θανάτωση και σωστή διάθεση των οργάνων, αν η ασθένεια έχει ανακαλυφθεί. Το καλό μαγείρεμα του κρέατος και φορώντας προστατευτικά ρούχα αποτρέπουν την μετάδοση της νόσου.

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για την ασθένεια. Γίνεται από του στόματος θεραπεία ενυδάτωσης ή ενδοφλέβια χορήγηση υγρών. Η νόσος έχει υψηλό ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ 50% και 90% των ατόμων που έχουν μολυνθεί με τον ιό. Η νόσος εμφανίζεται, συνήθως, σε κρούσματα σε τροπικές περιοχές της υποσαχάριας Αφρικής.


Σημεία και συμπτώματα τηνόσου από τον ιό Έμπολα

Τα συμπτώματα του ιού Έμπολα. 

Τα σημεία και συμπτώματα του ιού Έμπολα συνήθως αρχίζουν απότομα με συμπτώματα γρίπης, όπως αίσθημα κόπωσης, πυρετό, πονοκεφάλους, και πόνους των αρθρώσεων, των μυών, και κοιλιακό άλγος. Ο έμετος, η διάρροια και η απώλεια της όρεξης είναι, επίσης, συχνά. Λιγότερο συχνά συμπτώματα είναι ο πονόλαιμος, ο πόνος στο στήθος, ο λόξυγκας, η δύσπνοια και η δυσκολία στην κατάποση. Ο μέσος χρόνος μεταξύ της μόλυνσης και της έναρξης των συμπτωμάτων είναι 8 έως 10 ημέρες, αλλά μπορεί να είναι και μεταξύ 2 και 21 ημέρες. Οι εκδηλώσεις του δέρματος μπορεί να περιλαμβάνουν ένα κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα (σε περίπου 50% των περιπτώσεων). Τα πρώιμα συμπτώματα της νόσου από ιό έμπολα μπορεί να είναι παρόμοια με εκείνα της ελονοσίας, του δάγκειου πυρετού, ή άλλης τροπικής νόσου με πυρετό, πριν η ασθένεια προχωρήσει στην φάση αιμορραγίας.

Στη φάση της εσωτερικής και υποδόριας αιμορραγίας μπορεί να συμβεί κοκκίνισμα των ματιών και αιμόπτυση. Η αιμορραγία μέσα στο δέρμα μπορεί να δημιουργήσει πετέχειες, πορφύρα, εκχυμώσεις, αιματώματα και (ειδικά γύρω από σημεία της εισόδου της  βελόνας).

Όλοι οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί εμφανίζουν ορισμένα συμπτώματα συμμετοχής του κυκλοφορικού συστήματος και διαταραχές της πήξης του αίματος. Η αιμορραγία στα σημεία παρακέντησης και τους βλεννογόνους (π.χ. γαστρεντερικό σωλήνα, μύτη, κόλπο και ούλα) έχει αναφερθεί σε 40-50% των περιπτώσεων. Οι τύποι της αιμορραγίας που εμφανίζονται με τη νόσο του ιού Έμπολα περιλαμβάνουν εμετό με αίμα, βήχα με αίμα ή αφόδευση με αίμα. Η βαριά αιμορραγία είναι σπάνια και συνήθως, αφορά τη γαστρεντερική οδό.

Σε γενικές γραμμές, η ανάπτυξη αιμορραγικών συμπτωμάτων, συχνά, έχει χειρότερη πρόγνωση. Ωστόσο, η αιμορραγία δεν οδηγεί σε υποογκαιμία και δεν είναι η αιτία του θανάτου (η συνολική απώλεια αίματος είναι χαμηλή). Ο  θάνατος επέρχεται λόγω ανεπάρκειας πολλαπλών οργάνων, λόγω της ανακατανομής υγρών, της χαμηλής πίεσης του αίματος, της διάχυτης ενδαγγειακής πήξης, και της εστιακής νέκρωσης του ιστού.


Αιτίες της νόσου από τον ιό Έμπολα

Η νόσος από τον ιό Έμπολα προκαλείται από τους τέσσερις από τους πέντε ιούς που κατατάσσονται στην οικογένεια Filoviridae. Αυτοί οι τέσσερις ιοί είναι οι ιοί Bundibugyo virus (BDBV), Ebola virus (EBOV), Sudan virus (SUDV) και ο Taï Forest virus (TAFV). Ο πέμπτος ιός, Reston virus (RESTV), δεν προκαλεί ασθένεια στον άνθρωπο. Κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας υψηλότερο κίνδυνο διατρέχουν οι εργαζόμενοι της υγειονομικής περίθαλψης και όσοι έρχονται σε στενή επαφή με όσους έχουν την μόλυνση.


Μετάδοση του ιού Έμπολα

Δεν είναι εντελώς σαφές πώς ο Έμπολα μεταδίδεται. Αρχικά πιστεύεται ότι συμβαίνει μόλυνση από την επαφή ενός ανθρώπου με τα σωματικά υγρά ενός μολυσμένου ζώου. Από άνθρωπο σε άνθρωπο η μετάδοση μπορεί να γίνει μέσω άμεσης επαφής με το αίμα ή τα σωματικά υγρά από ένα μολυσμένο άτομο ή μέσω επαφής με μολυσμένο ιατρικό εξοπλισμό, κυρίως βελόνες και σύριγγες. Η μετάδοση μέσω της στοματικής έκθεσης και μέσω του επιπεφυκότα είναι πιθανή έκθεση και έχει επιβεβαιωθεί σε πρωτεύοντα θηλαστικά. Η δυνατότητα για επιδημία θεωρείται χαμηλή, καθώς, η νόσος μεταδίδεται μόνο με άμεση επαφή με τις εκκρίσεις από κάποιον που έχει συμπτώματα της νόσου. Η γρήγορη έναρξη των συμπτωμάτων καθιστά ευκολότερο τον εντοπισμό άρρωστων ατόμων και περιορίζεται η ικανότητα ενός ατόμου να εξαπλωθεί η ασθένεια κατά τα ταξίδια. Επειδή οι οργανισμοί και σε νεκρούς είναι ακόμα μολυσματικοί, απαιτείται να ληφθούν μέτρα για την ορθή διάθεση των νεκρών οργανισμών με ασφαλή τρόπο.

Το ιατρικό προσωπικό που δεν φορά κατάλληλη προστατευτική ενδυμασία μπορεί να προσβληθεί από την ασθένεια. Ο ιός του Έμπολα δεν μεταδίδεται μέσω του αέρα, αλλά έχει ταξινομηθεί στην κατηγορία Α των βιολογικών όπλων. Πρόσφατα ο ιός έχει αποδειχθεί ότι μεταδίδεται χωρίς επαφή από χοίρους σε πρωτεύοντα θηλαστικά.

Οι νυχτερίδες που τρώνε φρούτα μεταδίδουν σε γορίλες τη νόσο μέσω των φρούτων. Αυτή η αλυσίδα διατροφής αποτελεί έναν πιθανό έμμεσο τρόπο μετάδοσης από το φυσικό ξενιστή στους πληθυσμούς των ζώων, από την εξάπλωση του ιού στο σάλιο των νυχτερίδων.

Οι νυχτερίδες θεωρούνται η πιο πιθανή φυσική δεξαμενή. Τα φυτά, τα αρθρόποδα, και τα πουλιά είναι, επίσης.


Παθοφυσιολογία της νόσου του ιού Έμπολα

Τα ενδοθηλιακά κύτταρα, τα μονοπύρηνα φαγοκύτταρα, και τα ηπατοκύτταρα είναι οι κύριοι στόχοι της λοίμωξης. Μετά τη μόλυνση, μία γλυκοπρωτεΐνη, η γλυκοπρωτεΐνη του ιού Έμπολα (GP) συντίθεται. Ο Έμπολα αντιγράφεται και κατακλύζει τη σύνθεση πρωτεϊνών από μολυσμένα κύτταρα και υποδοχής για την άμυνα του ανοσοποιητικού. H GP σχηματίζει ένα τριμερές σύμπλοκο, το οποίο δεσμεύει τον ιό στα ενδοθηλιακά κύτταρα σην εσωτερική επιφάνεια των αιμοφόρων αγγείων. Η γλυκοπρωτεϊνη μετά σχηματίζει μία διμερή πρωτεΐνη η οποία παρεμβαίνει στην σηματοδότηση των ουδετερόφιλων, ένα τύπο λευκών αιμοσφαιρίων, το οποίο επιτρέπει στον ιό να αποφύγει το ανοσοποιητικό σύστημα με την αναστολή των πρώιμων σταδίων ενεργοποίησης των ουδετερόφιλων. Αυτά τα λευκά αιμοσφαίρια χρησιμεύουν, επίσης, ως φορείς για τη μεταφορά του ιού σε όλο το σώμα και σε μέρη όπως το λεμφαδένες, το ήπαρ, τους πνεύμονες, και ο σπλήνας. Η παρουσία ιικών σωματιδίων και η κυτταρική βλάβη που προκύπτει από την εκβλάστηση προκαλεί την απελευθέρωση κυτοκινών (ΤΝΡ-α, IL-6, IL-8, κλπ.), τα οποία είναι τα μόρια σηματοδότησης για τον πυρετό και τη φλεγμονή. Η κυτταροπαθητική επίδραση, από μόλυνση στα ενδοθηλιακά κύτταρα, οδηγεί σε απώλεια της αγγειακής ακεραιότητας. Αυτή η απώλεια στην αγγειακή ακεραιότητα προωθείται με τη σύνθεση της GP, η οποία μειώνει τις ειδικές ιντεγκρίνες που είναι υπεύθυνες για την κυτταρική προσκόλληση στην ενδοκυτταρική δομή, και προκαλείται βλάβη στο ήπαρ, η οποία οδηγεί σε διαταραχή της πήξης.

Η είσοδος των κυττάρων του ιού Έμπολα και η αναπαραγωγή απαιτεί την NPC1 πρωτεϊνη μεταφορέα της χοληστερόλης. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι οι γενετικές μεταλλάξεις στο γονίδιο NPC1 στον άνθρωπο θα μπορούσαν να κάνουν μερικούς ανθρώπους ανθεκτικούς στην ασθένεια.

Οι ιοί δεν αναπτύσσονται μέσω της κυτταρικής διαίρεσης. Αντ ‘αυτού, χρησιμοποιούν τους μηχανισμούς και το μεταβολισμό ενός κυττάρου ξενιστή για να παράγουν πολλαπλά αντίγραφα του εαυτού τους. Ο ιός προσκολλάται σε υποδοχείς μέσω της γλυκοπρωτεΐνης (GP) επιφανείας και υφίσταται ενδοκυττάρωση μέσα στο κύτταρο ξενιστή. Κυστίδια και πυρηνοκαψίδια απελευθερώνονται στο κυτταρόπλασμα.


Διάγνωση της νόσου από τον ιό Έμπολα

Η πιο σημαντική μέθοδος διάγνωσης γίνεται με απομόνωση των ebolaviruses ή με ανίχνευση αντιγόνου του ebolavirus ή γενωμικού ή υπογενωμικού RNAs σε δείγματα αίματος ή ορού του ασθενούς κατά τη διάρκεια της οξείας φάσης της νόσου.

Κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας, η απομόνωση του ιού και η ηλεκτρονική μικροσκοπία δεν είναι εφικτές επιλογές. Οι πιο συχνές διαγνωστικές μέθοδοι, όπως η RT-PCR σε συνδυασμό με ELISA αντιγόνου χρησιμοποιούνται.


Διαφορική διάγνωση της νόσου από ιό έμπολα

Τα συμπτώματα της νόσου  είναι παρόμοια με εκείνα της νόσου από ιό του Marburg. Μπορεί, επίσης, εύκολα να συγχέεται με πολλές άλλες ασθένειες στην Αφρική, όπως άλλουςς ιογενείς αιμορραγικούς πυρετούς, την ελονοσία, τον τυφοειδή πυρετό, τη σιγκέλωση, τον τύφο, την χολέρα, την gram-αρνητική σηψαιμία κ.ά. Άλλες λοιμώδεις ασθένειες είναι η λεπτοσπείρωση, ο τύφος, η πανούκλα, ο πυρετός Q, η καντιντίαση, η ιστοπλάσμωση, η τρυπανοσωμίαση, η λεϊσμανίαση, η ιλαρά, και η κεραυνοβόλος ιογενής ηπατίτιδα. Μη-μολυσματικές ασθένειες που πρέπει να διαφοροδιαγνωσθούν είναι η οξεία προμυελοκυτταρική λευχαιμία, το αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο, οι διαταραχές πήξεως η θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα, η κληρονομική αιμορραγική τελαγγειεκτασία, η νόσος Kawasaki, ακόμη και η δηλητηρίαση με βαρφαρίνη.


Πρόληψη της νόσου από ιό Έμπολα

Ο ιός Έμπολα είναι μεταδοτικός και η πρόληψη περιλαμβάνει κυρίως αλλαγές συμπεριφοράς, ατομική προστασία και απολύμανση.

Τεχνικές για να αποφευχθεί η μόλυνση περιλαμβάνουν την αποφυγή επαφής με μολυσμένο αίμα ή εκκρίσεις, ακόμη και των νεκρών. Το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό φοράει προστατευτική ενδυμασία, όπως:. μάσκες, γάντια, ποδιές και γυαλιά, να χρησιμοποιεί εξοπλισμό αποστειρωμένο και να εξασφαλίζεται απομόνωση των νοσούντων.

Λόγω έλλειψης κατάλληλου εξοπλισμού και με εφαρμογής των πρακτικών υγιεινής, επιδημίες μεγάλης κλίμακας έχουν συμβεί σε φτωχές και απομονωμένες περιοχές χωρίς νοσοκομεία ή καλά εκπαιδευμένο ιατρικό προσωπικό.

Δεν υπάρχει σήμερα εμβόλιο για τον άνθρωπο. DNA εμβόλια, εμβόλια βασισμένα σε αδενοϊούς και άλλα είναι σε κλινικές δοκιμές.


Θεραπεία της νόσου από τον ιό Έμπολα

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία. Η θεραπεία έχει κατά κύριο λόγο υποστηρικτικό χαρακτήρα και περιλαμβάνει την εξισορρόπηση υγρών και ηλεκτρολυτών για την αντιμετώπιση της αφυδάτωσης, την χορήγηση των αντιπηκτικών πρώιμα σε μόλυνση για την πρόληψη ή τον έλεγχο της διάχυτης ενδοαγγειακής πήξης, ή τη χορήγηση παραγόντων για την πήξη για τον έλεγχο της αιμορραγίας, την διατήρηση των επιπέδων οξυγόνου, την διαχείριση του πόνου, και τη χορήγηση αντιβιοτικών ή αντιμυκητιασικών για τη θεραπεία δευτερογενών λοιμώξεων. Η έγκαιρη θεραπεία μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα επιβίωσης.


Πρόγνωση της νόσου από τον ιό Έμπολα

Η ασθένεια έχει ένα υψηλό ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ 50 τοις εκατό και 90 τοις εκατό. Αν ένα μολυσμένο άτομο επιβιώσει, η ανάκαμψη είναι ταχεία και πλήρης.

Μακροπρόθεσμα προβλήματα, είναι η φλεγμονή των όρχεων, οι πόνοι στις αρθρώσεις, οι μυϊκοί πόνοι, το ξεφλούδισμα του δέρματος, ή η απώλεια μαλλιών. Οφθαλμικά συμπτώματα, όπως η ευαισθησία στο φως, η υπερβολική δακρύρροια, η ιρίτιδα, η ιριδοκυκλίτιδα, η χοριοειδίτιδα και η τύφλωση έχουν επίσης περιγραφεί. Ο ιός Έμπολα είναι σε θέση να παραμένει στο σπέρμα και θα μπορούσε να οδηγήσει σε λοιμώξεις και νόσο μέσω σεξουαλικής επαφής.

Κρούσματα νόσου από ιό Έμπολα συμβαίνουν, κυρίως, στην Αφρική.

Από την επιδημία του αιμορραγικού πυρετού Έμπολα, που πλήττει πολλά κράτη της δυτικής Αφρικής (2014), έχουν χάσει μέχρι σήμερα τη ζωή τους 729 άτομα, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας. Xαρακτηριστικό της σοβαρότητας της κατάστασης η έκδοση ταξιδιωτικών συστάσεων από τις ΗΠΑ για Λιβερία, Γουινέα, Σιέρα Λεόνε.

Περισσότερα από τα μισά θύματα της νόσου προέρχονται από τη Λιβερία, η οποία σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης της κατάστασης έλαβε τις προηγούμενες ημέρες ειδικά μέτρα.

Στη Σιέρα Λεόνε κηρύχθηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης εξαιτίας του λοιμώδους νοσήματος και ο στρατός επέβαλε καραντίνα όπου εντοπίζονται εστίες της επιδημίας. Επίσης, ο στρατός και η αστυνομία πραγματοποιούν κατ’ οίκον έρευνες προκειμένου να εντοπιστούν άρρωστοι, ενώ επιβλήθηκαν ειδικοί έλεγχοι στο αεροδρόμιο της χώρας. Οι επιβάτες θα πρέπει να πλένουν τα χέρια τους με απολυμαντικό και να θερμομετρούνται. Τα ειδικά μέτρα θα ισχύσουν για  εξήντα μέχρι ενενήντα ημέρες.

Ελέγχους στα αεροδρόμια, όμως, ξεκίνησε και η Αιθιοπία που ελέγχει όλους τους ταξιδιώτες που προέρχονται από κράτη της δυτικής Αφρικής.

Αποφύγετε τις περιοχές στις οποίες λοιμώξεις από τον ιό Έμπολα έχουν αναφερθεί.

Διαβάστε, επίσης,

Μέτρα σε μεταδοτικά νοσήματα

www.emedi.gr

 

Print Friendly, PDF & Email
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΗΜΟΦΙΛΗ