Μόλυνση από τη σπειροχαίτη τρεπόνημα το ωχρό
Η σύφιλη, ICD-10 A50-A53 είναι μια σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη που προκαλείται από τη σπειροχαίτη Treponema pallidum.
Ο κύριος τρόπος μετάδοσης είναι μέσω της σεξουαλικής επαφής και μπορεί, επίσης, να μεταδοθεί από τη μητέρα στο έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή κατά τη γέννηση, με αποτέλεσμα τη συγγενή σύφιλη.
Η σύφιλη χαρακτηρίζεται από διαδοχικά στάδια (οξεία, υποξεία ή χρόνια).
Η μολυσματική ή πρωτοπαθής ή πρώιμη σύφιλη που αποτελείται από μια αρχική και μια απώτερη φάση και μπορεί να περιλαμβάνει τη νευροσύφιλη με συμμετοχή του ΚΝΣ. Αν αυτή η φάση δεν αντιμετωπισθεί ο ασθενής μπορεί να μεταπέσει στην επόμενη φάση.
Η λανθάνουσα ή δευτεροπαθής σύφιλη που είναι ασυμπτωματική. Αν συμβεί σε ένα χρόνο από την μολυσματική ονομάζεται πρώιμη λανθάνουσα. Αν συμβεί σε δύο ή περισσότερα χρόνια μετά τη μολυσματική χαρακτηρίζεται ύστερη λανθάνουσα.
Η τριτογενής ή απώτερη σύφιλη είναι η απώτερη γενικευμένη σύφιλη.
Συγγενής είναι η σύφιλη που αποκτιέται στην εμβρυϊκή ζωή.
Οι Καυκάσιοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν επιπλοκές του ΚΝΣ και οι Αφροαμερικανοί καρδιακά προβλήματα.
Τελευταία οι περιπτώσεις σύφιλης αυξάνονται ταχέως, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες με επικρατέστερη ηλικία την ενεργά σεξουαλική. Οι άνδρες προσβάλλονται συχνότερα από τις γυναίκες.
Σημεία και συμπτώματα σύφιλης
- Μολυσματική ή πρωτοπαθής σύφιλη
Το έλκος ξεκινά ως βλατίδα που διαβρώνεται σε ένα σκληρό έλκος 0,3-2 cm με επηρμένα χείλη και καθαρή, κίτρινη βάση εκτός και αν υπάρχει δευτερογενής επιμόλυνση, σε 9-90 ημέρες μετά την προσβολή.
Συνήθως, εντοπίζεται στα γεννητικά όργανα, και είναι, κυρίως, μονήρες, ενίοτε πολλαπλό και μπορεί να συνοδεύεται από επιχώρια λεμφαδενοπάθεια.
Ιάται αφήνοντας ουλή σε 3-6 εβδομάδες και το 75% των ασθενών δεν έχουν περαιτέρω συμπτώματα.
- Μολυσματική σύφιλη δευτεροπαθής
25% των ασθενών εισέρχονται σε αυτή την φάση 2-6 εβδομάδες μετά την προσβολή και μπορεί να επικαλύπτεται από επιχώρια λεμφαδενοπάθεια. Αυτοϊάται σε 2-6 εβδομάδες στους περισσότερους ασθενείς
Μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ δευτεροπαθούς μολυσματικής και λανθάνουσας φάσης
Υπάρχει εξάνθημα αμφοτερόπλευρο, συμμετρικό πολύμορφο, με ψηλαφητές βλάβες, σε χρώμα ”φρεσκοκομμένου ζαμπόν”, μη κνησμώδες, μη φυσαλιδώδες ή κυστώδες συχνό στις παλάμες και στα πέλματα.
Συχνή είναι η αλωπεκία κατά πλάκες, στο τριχωτό της κεφαλής, τα φρύδια και τα γένεια
Βλεννώδεις πλάκες με λεπτό γκρίζο επίχρισμα και πλατέα κονδυλώματα, υγρά, επίπεδα, ροζ, με ακροχονδρώδεις περιφερικές βλάβες, μπορεί να εντοπίζονται στη βάλανο, στο αιδοίο, περιπρωκτικά και περιαιδοιϊκά
Γενικευμένη λεμφαδενοπάθεια και γριπώδης συνδρομή εμφανίζονται νωρίς με το εξάνθημα
Σπάνια εμφανίζονται συνοδός νεφρίτιδα, μηνιγγίτιδα, ηπατίτιδα και ραγοειδίτιδα
Ήπια ηπατοσληνομεγαλία παρατηρείται συχνά.
- Λανθάνουσα σύφιλη
Χαρακτηρίζεται από θετικές ορολογικές αντιδράσεις, αλλά απουσία σημείων ή συμπτωμάτων
Ο ασθενής παύει να είναι μολυσματικός, ύστερα από 1 έτος, αλλά μπορεί να υποπέσει στη μολυσματική δευτεροπαθή φάση, αν δεν θεραπευθεί (25% το 1ο έτος, μικρό ποσοστό το 2ο έτος, καθόλου έπειτα)
- Τριτογενής σύφιλη
Καρδιαγγειακή συμμετοχή με βλάβη της αορτικής βαλβίδας ή ανεύρυσμα
Νευρολογική (μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, νωτιαία φθίση)
Άνοια (πάρεση)
Εν τω βάθει δερματική συμμετοχή (κομμιώματα, που είναι καταστροφικές κοκκιωματώδεις κρύπτες)
Ορθοπαιδικές (αρθρώσεις Charcot, οστεομυελίτιδα), επιπλοκές (σπάνιες αν χρησιμοποιηθούν αντιβιοτικά)
Ορολογικές αντιδράσεις συχνά αρνητικές
- Συγγενής σύφιλη
Ενδομήτριος θάνατος
Ρινίτιδα
Λεμφαδενοπάθεια
Ίκτερος
Αναιμία
Ηπατοσληνομεγαλία
Σπειραματονεφρίτιδα με νεφρωσικό σύνδρομο
Μηνιγγίτιδα
Εξάνθημα (κλασσικό της συγγενούς σύφιλης) όμοιο με αυτό της μολυσματικής, δευτεροπαθούς στους ενήλικες, αλλά, ίσως φυσαλιδώδες ή κυστώδες
Αίτια σύφιλης
- Έκθεση με σεξουαλική επαφή
- Έκθεση σε επιμολυσμένα σωματικά υγρά
- Δια του πλακούντα
- Τρεπόνημα το ωχρό
Παράγοντες κινδύνου
- Πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοι
- Ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών
- Ανδρική ομοφυλοφιλία
Διάγνωση σύφιλης
Διαφορική διάγνωση
Πρωτοπαθής σύφιλη: μαλακό έλκος, αφροδίσιο λεμφοκοκκίωμα, βουβωνικό κοκκίωμα, έρπης, σύνδρομο Bechet, τραύμα
Δευτεροπαθής σύφιλη: ροδόχρους πιτυρίαση, σταγονοειδής ψωρίαση, φαρμακευτικό εξάνθημα
Θετικές ορολογικές αντιδράσεις και ή απουσία κλινικών σημείων ή συμπτωμάτων: αντιμετωπισθείσα στο παρελθόν σύφιλη, ψευδώς θετική αντίδραση, άλλλες σπειροχαιτώσεις (τροπικό θήλωμα, κηλιδώδης νόσος)
Εργαστηριακά ευρήματα σύφιλης
- Απαιτείται είτε επίδειξη των μικροργανισμών στο μικροσκόπιο είτε θετική ορολογική αντίδραση στο αίμα ή το εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ)
- Ο οργανισμός δεν μπορεί να καλλιεργηθεί, αλλά η διάγνωση ποτέ δε γίνεται με βάση μόνο τα κλινικά σημεία και συμπτώματα
-Μη ειδικές τρεπονηματικές δοκιμασίες: Η VDRL (Venereal Disease Research Laboratory) και η RPR (Rapid Plasma Reagin) χαρακτηρίζονται από τα εξής:
- Οι δοκιμασίες αυτές είναι θετικές σε 7 ημέρες από την έκθεση
- Ο τίτλος ελαττώνεται με το χρόνο ή τη θεραπεία
- Χρησιμοποιούνται στην παρακολούθηση της θεραπείας: τετραπλασιασμός του τίτλου υποδηλώνει νέα λοίμωξη, ενώ αποτυχία υποτετραπλασιασμού του τίτλου μέσα σε ένα έτος υποδηλώνει αποτυχία της αγωγής
- Ψευδώς θετικές αντιδράσεις είναι συχνές, παρόλα αυτά οι αντιδράσεις είναι σαφώς υποδηλωτικές, ακόμη και χωρίς κλινικά σημεία και συμπτώματα (επιβεβαίωση με FTA-ABS)
- Τίτλος > από 1:64, ακόμη και χωρίς δοκιμασία επιβεβαίωσης, είναι σχεδόν διαγνωστικός οξείας σύφιλης ή άλλης τρεπονημάτωσης
- Τα εργαστήρια πρέπει να τιτλοποιούν επακριβώς τις δοκιμασίες (και όχι π.χ. απάντηση > από 1:512) στον έλεγχο της ανταπόκρισης στην αγωγή
- Προσοχή στο φαινόμενο της προζώνης: αρνητικό αποτέλεσμα λόγω πολύ υψηλού τίτλου αντισώματος. Ελέγχεται διάλυμα αραιωμένου ορού, επίσης, ώστε να επιβεβαιωθεί η αρνητικότητα του δείγματος
Ειδικές τρεπονηματικές δοκιμασίες: FTA-ABS (Fluoroscent treponemal antibody absorption) και ΜΗΑ-TP (Microhemagglutination Treponema pallidum)
- Πιο ακριβές, χρησιμοποιούνται για να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση
- Συνήθως θετικές εφόρου ζωής και μετά τη θεραπεία
- Στους HIV θετικούς ασθενείς λόγω των ασυνήθιστων μη ειδικών απαντήσεων στις δοκιμασίες πρέπει να χρησιμοποιούνται αυτές οι δοκιμασίες για να αποκλειστεί, πλήρως, η σύφιλη
- Οσφυονωτιαία παρακέντηση για ορολογικές δοκιμασίες του εγκεφαλονωτιαίου πρέπει να γίνονται
- Σε περιπτώσεις λανθάνουσας σύφιλης, όπου η διάρκεια είναι άγνωστη ή σχεδιάζεται θεραπεία άνευ πενικιλίνης
- Όταν υπάρχουν νευρολογικά συμπτώματα
- Η VDRL (η PRP δεν χρησιμοποιείται στο ΕΝΥ) μπορεί να είναι αρνητική στη νευροσύφιλη
- Αρνητική FTA-ABS ή MHA-TP στο ΕΝΥ αποκλείει τη νευροσύφιλη
Παθολογοανατομικά ευρήματα
- Ανεύρυσμα, οστεομυελίτιδα, κομμιώματα σε όψιμες μορφές
- Επίσης, γίνεται μακροσκόπηση σκοτεινού πεδίου, ανοσοφθορισμός και βιοψία δέρματος
- Απεικονιστικός έλεγχος γίνεται μόνο σε όψιμες μορφές
- Γίνεται έλεγχος και για άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και για ηπατίτιδα Β
Μετάδοση σύφιλης
Η σύφιλη μεταδίδεται, κυρίως, μέσω της σεξουαλικής επαφής ή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης από τη μητέρα στο έμβρυο. Η σπειροχαίτη είναι σε θέση να περνάει μέσα από τις μεμβράνες των βλεννογόνων ή από το σκασμένο δέρμα. Έτσι μεταδίδεται με μια αλλοίωση, καθώς και από το στόμα, τον κόλπο, και το πρωκτικό σεξ. Περίπου 30 έως 60% από όσους εκτίθενται σε πρωτοπαθή ή δευτεροπαθή σύφιλη θα νοσήσουν. Οι περισσότερες νέες περιπτώσεις συμβαίνουν σε άνδρες που έχουν σεξουαλικές σχέσεις με άνδρες. Μπορεί να μεταδοθεί και μέσω των προϊόντων του αίματος. Ο κίνδυνος της μετάδοσης από την κοινή χρήση βελονών φαίνεται περιορισμένος.
Γενικά δεν είναι δυνατό να μεταδοθεί η σύφιλη μέσω της τουαλέτας, τις καθημερινές δραστηριότητες, το τζακούζι, την κοινή χρήση σκευών φαγητού ή τα ρούχα. Αυτό οφείλεται, κυρίως, στο ότι τα βακτήρια πεθαίνουν πολύ γρήγορα έξω από το σώμα, και η μετάδοση μέσω αντικειμένων είναι εξαιρετικά δύσκολη.
Πρόληψη σύφιλης
Δεν υπάρχει αποτελεσματικό εμβόλιο για την πρόληψη.
Η αποχή από την άμεση φυσική επαφή με ένα μολυσμένο άτομο είναι αποτελεσματική στη μείωση της μετάδοσης της σύφιλης, όπως είναι η σωστή χρήση του προφυλακτικού λατέξ. Η χρήση προφυλακτικού, ωστόσο, δεν εξαλείφει εντελώς τον κίνδυνο. Η μακροπρόθεσμη, αμοιβαία μονογαμική σχέση με έναν μη μολυσμένο σύντροφο και η αποφυγή ουσιών, όπως το αλκοόλ και άλλα φάρμακα που αυξάνουν την επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά είναι οι καλύτεροι τρόποι πρόληψης. Για την πρόληψη της συγγενούς σύφιλης στο νεογέννητο με θεραπεία όσων έχουν μολυνθεί. Καλύτερα να ελέγχονται όλες οι έγκυες γυναίκες κατά την πρώτη προγεννητική επίσκεψή τους και πάλι κατά το τρίτο τρίμηνο.
Θεραπεία σύφιλης
Γενικά μέτρα
- Ορολογικές δοκιμασίες βάσης, πριν από την θεραπεία, ώστε να παρακολουθείται το αποτέλεσμά της.
- Συμπτωματική αγωγή στα έλκη και τα εξανθήματα της δευτεροπαθούς σύφιλης πριν την αντιβιοτική θεραπεία.
- Πλήρης δραστηριότητα, αλλά αποχή από σεξουαλικές επαφές μέχρι την επιβεβαίωση της ίασης.
- Υπάρχει ανάγκη να εντοπισθούν και να θεραπευθούν όλοι οι σεξουαλικοί σύντροφοι του ασθενούς.
- Διατήρηση της παρακολούθησης για να ελεγχθεί η επιτυχία της αγωγής.
- Συμβουλή στον ασθενή να αποφύγει τη συνουσία μέχρι να ολοκληρωθεί η θεραπεία.
Θεραπεία σύφιλης
Φάρμακα σύφιλης
Στην πρωτοπαθή, δευτεροπαθή και λανθάνουσα διάρκειας μικρότερης του 1 έτους: Βενζαθενική πενικιλλίνη G 2,4 εκατομμύρια μονάδες ΙΜ σε μια δόση
Σε λανθάνουσα διάρκειας μεγαλύτερης του 1 έτους: Βενζαθενική πενικιλλίνη G 2,4 εκατομμύρια μονάδες ΙΜ κάθε εβδομάδα, επί 3 εβδομάδες
Σε νευροσύφιλη: υδροπροκαϊνική πενικιλλίνη G 2,4 εκατομμύρια μονάδες ΙΜ ημερησίως για 10-14 ημέρες, με προβενεσίδη 500 mg κάθε 6 ώρες ή 2-4 εκατομμύρια μονάδες πενικιλλίνης GK ενδοφλέβια κάθε 4 ώρες για 10 ημέρες τουλάχιστον. Κάθε θεραπεία ακολουθείται από βενζαθενική πενικιλλίνη G 2,4 εκατομμύρια μονάδες ΙΜ κάθε εβδομάδα, επί 3 εβδομάδες
Επιδημιολογική αντιμετώπιση για ασυμπτωματικούς ασθενείς και έναρξη θεραπείας πρωτοπαθούς σύφιλης μόλις πραγματοποιηθούν οι πρώτες ορολογικές δοκιμασίες
Συγγενής σύφιλη με θετικό ΕΝΥ: 50.000 μονάδες/ Kg Βενζαθενικής πενικιλλίνης G σε μια ενδομυϊκή ένεση
Οι HIV ασθενείς οι θετικοί και οι έγκυες γυναίκες μπορεί να απαντούν φτωχά στις συνιστώμενες ΙΜ δόσεις. Σε αποτυχία αυτής της αγωγής χρησιμοποιείται ενδοφλέβια αγωγή
Η βενζαθενική πενικιλίνη και η προκαϊνική πενικιλίνη δεν δίνονται ενδοφλέβια
Η αντίδραση Jarisch-Herxheimer χαρακτηρίζεται από πυρετό, ρίγη, κεφαλαλγία, μυαλγίες και νέο εξάνθημα, είναι συχνή στην έναρξη αγωγής, οφειλόμενη στη λύση των τρεπονημάτων και δεν πρέπει να συγχέεται με αντίδραση στα αντιβιοτικά. Αντιμετωπίζεται με αντιισταμινικά και αντιπυρετικά
Εναλλακτικά φάρμακα είναι η ερυθρομυκίνη, οι τετρακυκλίνες, η κεφτριαξόνη, η κλινδαμυκίνη, οι μακρολίδες και η ριφαμπικίνη
Παρακολούθηση ασθενούς
Επανάληψη των ορολογικών δοκιμασιών πρέπει να γίνει σε 3 μήνες και κάθε χρόνο για την επιβεβαίωση της ίασης. Σε HIV θετικούς ασθενείς οι ορολογικές δοκιμασίες πρέπει να γίνονται πιο συχνά.
Γίνεται εκπαίδευση ασφαλούς σεξ και χρήσης προφυλακτικών.
Πρόγνωση σύφιλης
Εξαιρετική εκτός από τις περιπτώσεις όψιμης σύφιλης και σε HIV θετικούς ασθενείς
Επιπλοκές της σύφιλης είναι:
- Καρδιοαγγειακή νόσος
- Νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος
- Μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα
- Παροξυσμική αιμοσφαιρινουρία σε ψύχος
- Μη αναστρέψιμες βλάβες οργάνων
Τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Εργαστηριακός έλεγχος για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
Ποια είναι τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα;
Σε περίπτωση σεξουαλικής επίθεσης
Τι να προσέχετε όταν κάνετε σεξ
Τα αντιμιτοχονδριακά αντισώματα
Μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα
