Ο ασθενής πρέπει να παίρνει το κατάλληλο φάρμακο την κατάλληλη ώρα
Είναι ευρέως γνωστό ότι οι θεραπείες δεν πρέπει να λαμβάνονται με βάση το συμβατικό ρολόι, αλλά με βάση το βιολογικό.
Τα όργανα του ανθρώπινου σώματος έχουν διαφορετική γονιδιακή δραστηριότητα μέσα στη διάρκεια του 24ώρου.
Γι’ αυτό η χρονοβιολογία, η χρονοθεραπευτική και η χρονοπρόληψη είναι σημαντικές επιστήμες υγείας.
Ένα φάρμακο θεραπεύει ανάλογα με την ώρα που το παίρνετε, αλλιώς δεν θεραπεύει! Τι σημαίνει αυτό; Πως αν για παράδειγμα αλλάξετε την ώρα που παίρνετε το χάπι της υπέρτασης και αντί να το πάρετε το πρωί το πάρετε το βράδυ για πρόληψη της νυχτερινής πίεσης μειώνετε τον καρδιοαγγειακό κίνδυνο κατά 70%. Τόσο απλά! Επίσης, άλλη μελέτη δείχνει ότι οι έγκυες με υψηλή αρτηριακή πίεση που λαμβάνουν μικρή δόση ασπιρίνης το βράδυ αντί για το πρωί μειώνουν κατά 85% τον κίνδυνο για προεκλαμψία.
Ομοιόσταση είναι η διατήρηση σταθερού του εσωτερικού περιβάλλοντος του οργανισμού. Ο κάθε ιστός που βρίσκεται στο σώμα μας έχει το δικό του βιολογικό ρολόι. Άλλη ώρα δουλεύει στο φουλ το ήπαρ, άλλη ώρα οι πνεύμονες και άλλη ώρα η καρδιά μας.
Ο άτλαντας της γονιδιακής δραστηριότητας των σημαντικότερων ιστών και οργάνων δείχνει μεγάλες διακυμάνσεις, οπότε η χορήγηση φαρμάκων που στοχεύουν τους συγκεκριμένους ιστούς και τα όργανα πρέπει να γίνεται συγκεκριμένη ώρα. Έτσι, σύμφωνα με την χαρτογράφηση των μοτίβων δραστηριότητας των γονιδίων των οργάνων το ήπαρ έχει μεγαλύτερη δραστηριότητα αργά το βράδυ, πριν τα μεσάνυχτα. Αντίστοιχα, τα επινεφρίδια είναι δραστήρια, νωρίς το πρωί, πριν τις 6.
Το ανθρώπινο γονιδίωμα ορίζεται από το βιολογικό ρολόι του ανθρώπινου οργανισμού, σε ποσοστό πάνω από 50%. Οι κιρκαδικοί ρυθμοί επηρεάζουν τη στόχευση των φαρμάκων στα προϊόντα των γονιδίων, γι΄αυτό τα φάρμακα πρέπει να χορηγούνται όταν τα όργανα είναι ξύπνια.
Ένα πολύ καλό παράδειγμα χρονοθεραπείας είναι η θεραπεία του καρκίνου. Αυτό μπορεί να γίνει με τεχνολογίες που κάνουν 24ωρη καταγραφή των δεικτών του οργανισμού. Υπάρχουν συσκευές που μετρούν τη πίεση κοντά στην καρδιά ή την 24ωρη πίεση με Holter κοντά στην καρδιά, αφού έχουν ειδικούς αισθητήρες. Αφού γίνει ορθή διάγνωση υπάρχουν κατάλληλα συστήματα για την ορθή χρονοθεραπεία που εκλύουν το στοχευμένο φάρμακο τη σωστή ώρα.
Άλλο παράδειγμα είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα στην οποία η καταλληλότερη στιγμή για θεραπεία είναι στο μέσο της νύχτας και για να μην ξυπνάει ο ασθενής για να λάβει την θεραπεία του θα την παίρνει, ενώ κοιμάται πρέπει να παίρνει έξυπνα χάπια. Τα έξυπνα συστήματα χορήγησης φαρμάκων αφορούν είτε χάπια με ειδικά περιβλήματα που διαλύονται σε συγκεκριμένη ώρα την ημέρα είτε νανοσωματίδια που εγχέονται στον οργανισμό και ανιχνεύουν τα επίπεδα νευραλγικών ουσιών που συνδέονται με νόσους και αναλόγως αποδεσμεύουν το κατάλληλο φάρμακο.
Τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα μπορούν, επίσης, να συλλέγουν πληροφορίες για τη λειτουργία του οργανισμού μας και παρέχουν χρήσιμα στοιχεία που μπορεί να βοηθήσουν τους γιατρούς να κάνουν καλύτερη διάγνωση και καλύτερη θεραπεία η οποία πρέπει, πάνω από όλα να είναι εξατομικευμένη και σύμφωνη με τους κιρκαδικούς ρυθμούς του ασθενούς.
Παραδείγματα για το πώς πρέπει να λαμβάνονται κάποια φάρμακα με βάση το βιολογικό ρολόι
- Υπέρταση
Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης και οι αναστολείς των υποδοχέων αγγειοτενσίνης πρέπει να χορηγούνται πριν από το νυχτερινό ύπνο. Αν και η πίεση είναι κατά 20% χαμηλότερη στο νυχτερινό ύπνο, σε άτομα άνω των 50 ετών δεν είναι μειωμένη και αυτή η πίεση σχετίζεται με τον αυξημένο κίνδυνο καρδιοαγγειακών νόσων (εμφράγματα, εγκεφαλικά), αλλά και νεφρικών παθήσεων.
- Υπερχοληστερολαιμία
Οι στατίνες, όπως η σιμβαστατίνη και η ατορβαστατίνη πρέπει να λαμβάνονται πριν από το νυχτερινό ύπνο, γιατί η παραγωγή στο ήπαρ της κακής χοληστερόλης LDL είναι στο υψηλότερο σημείο της μετά τα μεσάνυχτα.
- Γαστροισοφαγική παλινδρόμηση
Οι αναστολείς πρωτονίων πρέπει να λαμβάνονται μαζί με το βραδινό φαγητό για την αποφυγή των συμπτωμάτων τη νύχτα. Το στομάχι παράγει 3 φορές περισσότερα οξέα μεταξύ 10 μ.μ. και 2 π.μ. κι έτσι τα συμπτώματα εντείνονται τη νύχτα όταν ο ασθενής ξαπλώνει.
- Κρυολόγημα και γρίπη
Η ασπιρίνη και η παρακεταμόλη σε περίπτωση κρυολογήματος και γρίπης πρέπει να δίνονται γύρω στις 4 μ.μ. προληπτικά, γιατί τα συμπτώματα εντείνονται το απόγευμα.
- Οστεοπόρωση
Τα διφωσφονικά πρέπει να λαμβάνονται το πρωί με άδειο στομάχι, γιατί δεν διαλύονται στα λίπη και στα έλαια και ο ασθενής πρέπει να περιμένει μια ώρα πρωτού φάει, πιει, ξαπλώσει ή πάρει συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D που μειώνουν την απορρόφηση των διφωσφονικών.
- Προεκλαμψία
Η χορήγηση χαμηλής δόσης ασπιρίνης (100mg) το βράδυ σε εγκύους με υψηλή αρτηριακή πίεση μειώνει τον κίνδυνο για προεκλαμψία κατά 85%, γιατί η υψηλή πίεση το βράδυ οδηγεί σε αυτή.
- Υποθυρεοειδισμός και θυρεοειδίτιδες
Η λεβοθυροξίνη ίσως τελικά πρέπει να λαμβάνεται το βράδυ και όχι το πρωί, γιατί το χάπι αργεί να περάσει από το έντερο τη νύχτα και γίνεται καλύτερη απορρόφηση, αλλά και γιατί υπό φυσιολογικές συνθήκες η μεγαλύτερη έκλυση θυροξίνης από τον οργανισμό γίνεται τη νύχτα και γίνεται μίμηση της φυσιολογικής διαδικασίας.
- Δερματικές παθήσεις
Οι κρέμες για τις δερματικές παθήσεις και τα κορτικοειδή συστηματικά ή τοπικά (βηταμεθαζόνη) καλύτερα να χορηγούνται μετά το απόγευμα γιατί τα συμπτώματα εντείνονται το βράδυ.
- Άσθμα
Οι κρίσεις άσθματος εμφανίζονται, κυρίως τη νύχτα και γύρω στις 4 το πρωί, γιατί η κορτιζόλη βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα προκαλώντας φλεγμονή και στένωση των αεραγωγών. Η αδρεναλίνη που έχει βρογχοδιασταλτική δράση βρίσκεται, επίσης, στα χαλότερα επίπεδα στο νυχτερινό ύπνο, εκτός από τη φάση του REM που ονειρευόμαστε. Τέλος οι ιντερλευκίνες που είναι φλεγμονώδεις κυτοκίνες αυξάνονται τη νύχτα, ενώ παράγονται και μεγαλύτερες ποσότητες βλέννας. Γι΄αυτό τα φάρμακα και τα εισπνεόμενα για το άσθμα πρέπει να λαμβάνονται πριν το νυχτερινό ύπνο ή να λαμβάνονται κάψουλες με ειδικές επικαλύψεις που εκλύουν το φάρμακο, γύρω στις 3 το πρωί.
- Αρθρίτιδες
Τα μη στερεοειδή αντιφλεγμονώδη πρέπει να δίνονται την κατάλληλη ώρα για τις διάφορες αρθρίτιδες. Έτσι στη οστεοαρθρίτιδα που τα συμπτώματα εντείνονται όσο περνούν οι ώρες καλύτερα να δίνονται με το μεσημεριανό φαγητό, ενώ στη ρευματοειδή αρθρίτιδα που τα συμπτώματα εμφανίζονται τις πρώτες πρωινές ώρες , όταν αυξάνονται και τα επίπεδα δεικτών της φλεγμονής καλύτερα να λαμβάνονται πριν από το νυχτερινό ύπνο.
Διαβάστε, επίσης,
Η κατάλληλη ώρα για την θεραπεία σας
Ποια είναι η καταλληλότερη ώρα για γυμναστική;
Γιατί τα χημειοθεραπευτικά δεν λειτουργούν
www.emedi.gr
