Εκκολπωματική νόσος

15 Ιανουαρίου 2015

Εκκολπωμάτωση και εκκολπωματίτιδα

Είναι η νόσος των Δυτικών κοινωνιών λόγω κακής διατροφής

Η εκκολπωμάτωση, ICD-10 Κ57, επίσης, γνωστή ως “εκκολπωματική νόσος», είναι η κήλη του εντερικού βλεννογόνου διαμέσου της μυϊκής στιβάδας, συνήθως, στη θέση εισόδου κάποιας διατιτραίνουσας αρτηρίας, που βρίσκεται μεταξύ των δύο πετάλων του ορογόνου στο μεσεντερικό χείλος. Είναι πιο συνηθισμένα στο σιγμοειδές και στο περιφερικό παχύ έντερο και ο αριθμός τους αυξάνει με την ηλικία.

Η εκκολπωματίτιδα, ICD-10 Κ57, είναι το απόστημα ή η περιεκκολπωματική φλεγμονή που αρχίζει από τη ρήξη μικροσκοπικού αποστήματος του βλεννογόνου μέσα στο μεσεντέριο. Οι φλεγμονές μπορούν να εξελιχθούν σε συρίγγιο με το ουρογεννητικό σύστημα, να προκαλέσουν αποφρακτικά φαινόμενα ή να υποχωρήσουν αυτόματα. Αναπτύσσεται στο 5% των περιπτώσεων που έχουν εκκολπώματα κάθε χρόνο. Κατά τη διάρκεια της ζωής τους, περίπου οι μισοί από τους ασθενείς που πάσχουν από εκκολπώματα θα αναπτύξουν φλεγμονή.

Περίπου το 20% του γενικού πληθυσμού και το 50% στην 6η δεκαετία αναπτύσσουν εκκολπωμάτωση. Η επίπτωση στους άνδρες και τις γυναίκες είναι ίση.

Σημεία και συμπτώματα

-Εκκολπωμάτωση

To 25% περίπου των ατόμων που έχουν εκκολπώματα θα αναπτύξουν συμπτώματα.

Πόνος, λόγω τάσης του εντερικού τοιχώματος, κύρια στον αριστερό λαγόνιο βόθρο, που επιδεινώνεται με τη λήψη τροφής και υποχωρεί με τη διέλευση του περιεχομένου και τις εντερικές κινήσεις.
Διάρροια ή δυσκοιλιότητα.
Ψηλαφητή μάζα στον αριστερό λαγόνιο βόθρο τεταμένη και ευαίσθητη.
Η κοιλιά μπορεί να είναι μετεωρισμένη και να παρουσιάζει τυμπανισμό.
Συνήθως, δεν υπάρχουν σημεία περιτοναϊκής φλεγμονής.
Υπάρχει μέλαινα και αιματοχεσία αν αιμορραγήσουν τα εκκολπώματα.

-Εκκολπωματίτιδα

Πόνος απότομης έναρξης, συνήθως, εντοπισμένος στο αριστερό κάτω τεταρτημόριο της κοιλιάς. Συνήθως, εμφανίζεται με ευαισθησία στην ίδια περιοχή.
Πυρετός και ρίγη, καθώς, αυξάνεται η σοβαρότητα.
Ανορεξία, ναυτία και έμετος.
Δυσκοιλιότητα ή διάρροια.
Παλίνδρομη ευαισθησία, ακούσια σύσπαση, σανιδοειδής σύσπαση.
Ψηλαφητή μάζα, ευαίσθητη, σκληρή και σταθερή.
Η κοιλιά μπορεί να είναι τυμπανισμένη και μετεωρισμένη.
Μείωση εντερικών ήχων ή αύξηση σε απόφραξη.
Δυσουρία, συχνουρία αν επιπλακεί η κύστη.
Πνευματουρία, κοπρανουρία αν αναπτυχθεί εντεροκυστικό συρίγγιο.
Η εξέταση από το ορθό μπορεί να δείξει ευαισθησία, σκληρία ή μάζα στο δουγλάσσειο.

Παράγοντες κινδύνου για εκκολπωμάτωση

Ηλικία μεγαλύτερη των 40 ετών
Η κοιλιακή παχυσαρκία μπορεί να σχετίζεται με εκκολπωματίτιδα σε νεότερους ασθενείς.
Δίαιτα με χαμηλό στερεό υπόλειμμα (μια διατροφή που είναι χαμηλή σε φυτικές ίνες)
Ιστορικό εκκολπωματίτιδας
Διαταραχές του συνδετικού ιστού (όπως το σύνδρομο Marfan και το σύνδρομο Ehlers Danlos) που μπορεί να προκαλέσΟΥΝ αδυναμία στο τοίχωμα του παχέος εντέρου
Κληρονομική ή γενετική προδιάθεση

Αιτιολογία της εκκολπωμάτωσης

Η ακριβής αιτιολογία της εκκολπωμάτωσης του κόλου δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί πλήρως.
Διαταραχές της εντερικής κινητικότητας και αυξημένη ενδοαυλική πίεση και μερική διάταση του εντέρου μπορεί να συμβούν από πολύ μικρό όγκο κοπράνων.
Διαμερισματοποίηση του εντέρου με μη προωθητικές συσπάσεις που δημιουργούν μικρά διαμερίσματα του εντερικού αυλού με μεγάλη πίεση στο εσωτερικό τους.
Δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε ίνες, που αυξάνει τη διαμερισματοποίηση και προκαλεί υψηλότερες ενδοαυλικές πιέσεις.
Ελλείμματα στην ισχύ του εντερικού τοιχώματος.
Τα αίτια της αιμορραγίας και τα εκκολπώματα είναι ασαφή και δεν σχετίζονται με την εκκολπωματίτιδα. Τα εκκολπώματα του δεξιού εντέρου παρότι είναι λιγότερα συχνά, ευθύνονται για το 50% όλων των αιμορραγιών από εκκολπώματα.

Η αντοχή του τοιχώματος του κόλου μεταβάλλεται με την ηλικία. Οι μηχανικές ιδιότητες του συνδετικού ιστού εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες παραγόντων, όπως η ηλικία, η φύση των ενδομοριακών και διαμοριακών ομοιοπολικών διασταυρούμενων συνδέσεων και η ποσότητα των γλυκοζαμινογλυκανών των ινιδίων κολλαγόνου. Το υποβλεννογόνιο τμήμα του παχέος εντέρου αποτελείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από κολλαγόνο, τύπου Ι και τύπου III. Η αντοχή του κόλου μειώνεται με την ηλικία σε όλα τα μέρη του παχέος εντέρου, εκτός από το ανιόν κόλον. Η πτώση της αντοχής με την ηλικία οφείλεται σε μείωση της ακεραιότητας του συνδετικού ιστού. Η στοιβάδα του βλεννογόνου είναι ενδεχομένως πιο ελαστική και είναι πιο πιθανό ότι τα άκαμπτα εξωτερικά στρώματα να χαλαρώσουν και να επιτρέψουν στον ελαστικό βλεννογόνο να δημιουργήσει κήλη μέσω σχηματισμού ενός εκκολπώματος.

Διαφορική διάγνωση εκκολπωμάτωσης

Σύνδρομο ευρέθιστου εντέρου
Δυσανεξία στη λακτόζη
Καρκίνος αριστερού παχέος εντέρου
Ελκώδης κολίτιδα και νόσος του Crohn
Αγγειοδυσπλασία με αιμορραγία από το ορθό
Ισχαιμική ή μικροβιακή κολίτιδα
Σκωληκοειδίτιδα
Άλλες αιμορραγικές ή γυναικολογικές διαταραχές και έκτοπη κύηση

Διάγνωση εκκολπωμάτωσης

-Εργαστηριακά ευρήματα

Λευκά αιμοσφαίρια φυσιολογικά στην εκκολπωμάτωση και αυξημένα με πολυμορφοπυρηνικό τύπο και άωρες μορφές στην εκκολπωματίτιδα
Χαμηλή αιμοσφαιρίνη αν στα συμπτώματα περιλαμβάνεται αιμορραγία
Αυξημένη ταχύτητα καθιζήσεως στην εκκολπωματίτιδα
Η εξέταση ούρων μπορεί να δείξει λευκοκυτταρικούς ή ερυθροκυτταρικούς κυλίνδρους
Ουροκαλλιέργεια με επίμονη λοίμωξη σε συρίγγιο
Αιμοκαλλιέργεια θετική σε εκκολπωματίτιδα που έχει εξελιχθεί σε γενικευμένη περιτονίτιδα

Τα εργαστηριακά ευρήματα μπορεί να μεταβληθούν σε λήψη στερεοειδών ή άλλων ανοσοκατασταλτιών φαρμάκων, σε ηλικιωμένους ασθενείς, σε λεμφώματα ή άλλες καταστάσεις που προκαλούν ανοσοκαταστολή και σε σοβαρό υποσιτισμό.

-Παθολογοανατομικά ευρήματα

Σε προεκκολπωματικό στάδιο λέπτυνση της κυκλοτερούς μυϊκής στιβάδας, βράχυνση της κολικής ταινίας και στένωση του αυλού.
Πολλαπλά εκκολπώματα, σε σπαστικό έντερο, εκκολπωμάτωση, απλή εκκολπωμάτωση και εκκολπωμάτωση δεξιού παχέος εντέρου.
Στερεά εκκολπώματα και γιγαντιαία εκκολπώματα σιγμοειδούς.
Σε εκκολπωματίτιδα φλεγμονή, νέκρωση και διάτρηση.
Σε εκκολπωματίτιδα σε πρώιμο στάδιο ρήξη του βλεννογόνιου αποστήματος στο μεσεντέριο που δεν ξεκινάει με απόφραξη του αυχένα, όπως η σκωληκοειδίτιδα.

–Απεικονιστικές μέθοδοι

Σπινθηρογράφημα με ερυθρά σεσημασμένα με τεχνήτιο 99m για την ανίχνευση αιμορραγίας ή αγγειογραφία.
Λευκοκύτταρα σημασμένα με γάλλιο ή ίνδιο για τον εντοπισμό αποστημάτων, σπάνια.
Απλή ακτινογραφία κοιλίας σε όρθια θέση και κατάκλιση για διάγνωση περιτονίτιδας ή διάτρηση.
Βαριούχος υποκλυσμός είναι η καλύτερη μέθοδος για τη διάγνωση εκκολπωμάτωσης, αλλά είναι λιγότερο χρήσιμη για τη διάγνωση εκκολπωματίτιδας.
Τα εκκολπώματα μπορεί να φανούν στην ενδοσκόπηση
Υπολογιστική τομογραφία με ή χωρίς σκιαγραφικό σε απόστημα, συρίγγιο και φλεγμονώδη μάζα ή μαγνητική τομογραφία.
Συριγγογραφία σε συρίγγια.
Η κολονοσκόπηση και σιγμοειδοσκόπηση βοηθούν στη διάγνωση της εκκολπωμάτωσης και βοηθούν στη διαφοροδιάγνωση με τον καρκίνο, την ελκώδη και ισχαιμική κολίτιδα. Η κολονοσκόπηση πρέπει να πραγματοποιείται 4-6 εβδομάδες μετά από ένα οξύ επεισόδιο.
Σε εντεροκυστικό συρίγγιο γίνεται κυστεοσκόπηση.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τόσο κλύσμα βαρίου και η κολονοσκόπηση αντενδείκνυνται κατά τη διάρκεια των οξέων επεισοδίων εκκολπωματίτιδας, καθώς το βάριο μπορεί να διαρρεύσει μέσα στην κοιλιακή κοιλότητα, και η κολονοσκόπηση μπορεί να προκαλέσει οπές του τοιχώματος του εντέρου.

Θεραπεία εκκολπωμάτωσης

Πολλοί ασθενείς με εκκολπωμάτωση έχουν ελάχιστα ή καθόλου συμπτώματα, και δεν απαιτούν καμία ειδική μεταχείριση.
Η διατροφή η πλούσια σε φυτικές ίνες 20-35 γραμμάρια κάθε μέρα βοηθά. Τα καρύδια, το ποπ κορν, οι ηλιόσποροι, οι σπόροι κολοκύθας, οι σπόροι κύμινου, το σουσάμι κ.ά πρέπει να αποφεύγονται από όσους έχουν εκκολπώματα. Οι σπόροι ντομάτας, κολοκυθιών, αγγουριών, φραουλών, σμέουρων, κ.ά δεν θεωρούνται επιβλαβείς. Γενικά, πρέπει να αποφεύγονται τα τηγανητά, οι ξηροί καρποί, το καλαμπόκι και οι σπόροι για πρόληψη των επιπλοκών της εκκολπωμάτωσης. Οι ξηροί καρποί και το ποπ κορν δεν θεωρείται ότι συμβάλλουν θετικά ή αρνητικά σε ασθενείς με εκκολπωμάτωση ή εκκολπωματικές επιπλοκές.
Θα πρέπει να αποφεύγονται τα διεγερτικά του κόλου και μερικά καθαρτικά του παχέος εντέρου, που προκαλούν σκληρά κόπρανα και δυσκοιλιότητα με προσπάθεια.
Σε τοξικούς ασθενείς γίνεται ενδοφλέβια χορήγηση υγρών, δίνονται αναλγητικά και τοποθετείται ρινογαστρικός καθετήρας.
Χειρουργική επέμβαση απαιτείται σε σοβαρή εκκολπωματίτιδα, σε διάτρηση, απόστημα, συρίγγιο, σοβαρή αιμορραγία και υποτροπιάζοντα επεισόδια. και γίνεται εκτομή του εντερικού τμήματος με τα εκκολπώματα (σιγμοειδές ή σιγμοειδές και κατιό και τελικοτελική αναστόμωση). Σε συρίγγιο ή σοβαρό απόστημα μπορεί να απαιτηθεί κολοστομία. Η χειρουργική επέμβαση έκτακτης ανάγκης είναι αναγκαία για ρήξη εντέρου. Η κολοστομία κλείνεται σε περίπου 10 ή 12 εβδομάδες. Σήμερα μπορεί να γίνει και με λαπαροσκοπική χειρουργική, επειδή ο μετεγχειρητικός πόνος μειώνεται και η ανάρρωση του ασθενούς είναι ταχύτερη. Η λαπαροσκοπική χειρουργική είναι μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία στην οποία γίνονται τρεις έως τέσσερις μικρότερες τομές στην κοιλιά ή στον ομφαλό. Η παραδοσιακή εκτομή του εντέρου γίνεται με κολεκτομή, κάτω από γενική αναισθησία, με μια χαμηλότερη μέση τομή στην κοιλιακή χώρα ή μια κατώτερη πλάγια εγκάρσια τομή. Το νοσηρό τμήμα του παχέος εντέρου απομακρύνεται και, στη συνέχεια, τα δύο υγιή άκρα συρράπτονται. Κολοστομία μπορεί να πραγματοποιηθεί όταν το έντερο πρέπει να ξεκουραστεί από το πεπτικό έργο. Όταν υπάρχει μεγάλη φλεγμονή του παχέος εντέρου η εκτομή του παχέος εντέρου είναι πολύ επικίνδυνη και η κολοστομία είναι η επιλογή (Hartmann).

Φάρμακα για την εκκολπωμάτωση:

Εκκολπωμάτωση

Τα επώδυνα σύνδρομα μπορεί να θεραπευθούν με σπασμολυτικά, βουσπιρόνη 30 mg την ημέρα ή μεπεριδίνη 150 mg την ημέρα σε συνδυασμό με δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες.

Η διάρροια και η δυσκοιλιότητα αντιμετωπίζονται, όπως στο ευερέθιστο έντερο

Εκκολπωματίτιδα

Θεραπεία από το στόμα με μετρονιδαζόλη 500 mg κάθε 8 ώρες σε συνδυασμό με αμοξυκιλλίνη 500 mg κάθε 8 ώρες την ημέρα ή σιπροφλοξασίνη 500 mg δύο φορές την ημέρα για 1 εβδομάδα.
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις γενταμυκίνη 5 mg/kg με κλυνδαμυκίνη 2,7 mg την ημέρα και αναλγητικά, ανάλογα με την κάθαρση κρεατινίνης.
Σε αιμορραγία από τα εκκολπώματα βαζππρεσσίνη 0,3 μονάδες ανά λεπτό μέσω εκλεκτικού αρτηριακού καθετήρα, όταν η αιμορραγία φαίνεται στην αγγειγραφία.
Ενναλακτικά αντιβιοτικά είναι η τομπραμυκίνη και μετρονιδαζόλη και οι κεφαλοσπορίνες τρίτης γενιάς.
Παρακολούθηση γίνεται με βαριούχο υποκλυσμό και κολονοσκόπηση κάθε 3 έτη.

Πρόληψη εκκολπωματικής νόσου

Δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, ψύλλιο, άγαρ και μεθυλσελουλόζη.

Επιπλοκές εκκολπωματικής νόσου

Αιμορραγία
Διάτρηση
Περιτονίτιδα
Εντερική απόφραξη
Απόστημα παρακολικό, υφηπατικό, υποδιαφραγματικό
Συρίγγιο εντεροκυστικό, εντεροκολπικό και εντεροδερματικό
Η εκκολπωματική νόσος σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου

Τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για τα εκκολπώματα και την εκκολπωματίτιδα

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για τα εκκολπώματα και την εκκολπωματίτιδα