Κρανιοεγκεφαλική κάκωση

Χρήσιμες πληροφορίες για τις κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις

Η κρανιοεγκεφαλική κάκωση (ΚΕΚ) είναι το κύριο αίτιο θανάτου και αναπηρίας σε νεαρούς ενήλικες και έχει μεγάλο κόστος για την υγεία.

Η τραυματική εγκεφαλική βλάβη, ICD-10 S06, γνωστή ως κρανιοεγκεφαλική κάκωση, συμβαίνει όταν μία εξωτερική δύναμη τραυματίσει τον εγκέφαλο. Η κρανιοεγκεφαλική κάκωση μπορεί να ταξινομηθεί με βάση τη σοβαρότητα, το μηχανισμό (κλειστό ή διεισδυτικό τραύμα στο κεφάλι), ή άλλα χαρακτηριστικά (π.χ., που συμβαίνουν σε μια συγκεκριμένη θέση ή σε μια εκτεταμένη περιοχή). 

Η κρανιοεγκεφαλική κάκωση είναι μια σημαντική αιτία θανάτου και αναπηρίας σε παγκόσμιο επίπεδο, ιδιαίτερα σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες. Οι άνδρες υφίστανται πιο συχνά τραυματικές βλάβες του εγκεφάλου από ό,τι οι γυναίκες.

Οι αιτίες είναι οι πτώσεις, τα ατυχήματα με αυτοκίνητα ή μοτοσυκλέτες, και η βία.

Τα μέτρα πρόληψης περιλαμβάνουν τη λήψη μέτρων προστασίας, όπως οι ζώνες ασφαλείας και τα κράνη μοτοσυκλέτας, καθώς και οι προσπάθειες για τη μείωση του αριθμού των τροχαίων ατυχημάτων με διάφορα προγράμματα και την επιβολή των νόμων όσον αφορά την κίνηση στους δρόμους με την τροχαία.

Εκτός από τις βλάβες που προκαλούνται κατά τη στιγμή του τραυματισμού, το τραύμα στον εγκέφαλο προκαλεί δευτεροπαθή βλάβη, με μεταβολές στην εγκεφαλική ροή του αίματος και την πίεση εντός του κρανίου.

Η κρανιοεγκεφαλική κάκωση μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από σωματικές, γνωστικές, κοινωνικές, συναισθηματικές και συμπεριφορικές αλλαγές, και το αποτέλεσμα μπορεί να κυμαίνεται από την πλήρη ανάρρωση μέχρι τη μόνιμη αναπηρία ή το θάνατο.

Οι σύγχρονες τεχνικές απεικόνισης που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση και τη θεραπεία είναι η αξονική τομογραφία και η μαγνητική τομογραφία.

Ανάλογα με τη βλάβη, η θεραπεία που απαιτείται μπορεί να είναι τα φάρμακα, η χειρουργική επέμβαση έκτακτης ανάγκης ή η χειρουργική επέμβαση χρόνια αργότερα για αποκατάσταση. Η φυσικοθεραπεία, η λογοθεραπεία, η εργοθεραπεία και άλλες φυσικοθεραπευτικές παρεμβάσεις, μπορεί επίσης να είναι χρήσιμες.

Επηρεαζόμενα συστήματα: Νευρικό, Καρδιαγγειακό, Ενδροκρινικό/Μεταβολικό

Επικρατέστερη ηλικία: 15-24

Επικρατέστερο φύλο: Άρρεν > Θήλυ

Ταξινόμηση κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων

Ταξινομούνται ανάλογα με τη σοβαρότητα, τα ανατομικά χαρακτηριστικά του τραυματισμού, και τον μηχανισμό (κλειστό και διεισδυτικό τραύμα στο κεφάλι)

Σοβαρότητα της τραυματικής βλάβης του εγκεφάλου

Οι βλάβες του εγκεφάλου μπορούν να ταξινομηθούν σε ήπιες, μέτριες και σοβαρές.

Η Κλίμακα Γλασκώβης είναι το συνηθέστερα χρησιμοποιούμενο σύστημα για την ταξινόμηση της σοβαρότητας των ΚΕΚ, με κλίμακα από το 3-15 με βάση την λεκτική επικοινωνία, την κίνηση και το άνοιγμα των ματιών ως αντίδραση σε ερεθίσματα. 

Εστιακή και διάχυτη εγκεφαλική βλάβη

Οι διάχυτες βλάβες περιλαμβάνουν οίδημα (πρήξιμο) και βλάβη των νευραξόνων της λευκής ουσίας και του φλοιού και εκδηλώνονται με διάσειση.

Οι εστιακές βλάβες συχνά δίνουν συμπτώματα που σχετίζονται με τις λειτουργίες της πληγείσας περιοχής. Τα αιματώματα, είναι εστιακές αλλοιώσεις και συλλογές του αίματος γύρω από τον εγκέφαλο από αιμορραγία (επισκληρίδιο αιμάτωμα, υποσκληρίδιο αιμάτωμα, υπαραχνοειδής αιμορραγία, και ενδοκοιλιακή αιμορραγία). Το επισκληρίδιο αιμάτωμα περιλαμβάνει αιμορραγία στην περιοχή μεταξύ του κρανίου και της σκληράς μήνιγγας, το υποσκληρίδιο αιμάτωμα λαμβάνει χώρα μεταξύ της σκληράς μήνιγγας και της αραχνοειδούς μήνιγγας και η υπαραχνοειδής αιμορραγία περιλαμβάνει αιμορραγία στο χώρο μεταξύ της αραχνοειδούς μεμβράνης και της χοριοειδούς μήνιγγας. Τέλος, η ενδοκοιλιακή αιμορραγία συμβαίνει όταν υπάρχει αιμορραγία στις κοιλίες. 

Τα σημεία και συμπτώματα των κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων

Σημεία και συμπτώματα
• Απώλεια συνείδησης 
• Εξωτερικά σημεία κάκωσης κεφαλής
• Εργώδης αναπνοή
• Δυσκαμψία, απεγκεφαλισμός και αποφλοίωση
• Αιματηρό εγκεφαλονωτιαίο υγρό
• Ανισοκορία
• Αυξημένη αρτηριακή πίεση με αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση
• Μετατραυματική αμνησία

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τον τύπο της ΚΕΚ (διάχυτη ή εστιακή) και το τμήμα του εγκεφάλου που έχει επηρεαστεί. Η απώλεια αισθήσεων τείνει να διαρκεί περισσότερο στα άτομα με τραυματισμούς στην αριστερή πλευρά του εγκεφάλου από ό, τι σε εκείνους με τραυματισμούς στο δεξί μέρος του εγκεφάλου.

Τα συμπτώματα εξαρτώνται, επίσης, από τη σοβαρότητα του τραυματισμού. Σε ήπια ΚΕΚ, ο ασθενής μπορεί να διατηρήσει τη συνείδησή του ή μπορεί να χάσει τις αισθήσεις του για λίγα δευτερόλεπτα ή λεπτά. Άλλα συμπτώματα της ήπιας ΚΕΚ περιλαμβάνουν την κεφαλαλγία, τον έμετο, τη ναυτία, την έλλειψη συντονισμού των κινήσεων, την ζάλη, την δυσκολία διατήρησης της ισορροπίας, την θολή όραση ή τα κουρασμένα μάτια, το βούισμα στα αυτιά, την άσχημη γεύση στο στόμα, την κόπωση ή τον λήθαργο και τις αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου. Τα γνωστικά και τα συναισθηματικά συμπτώματα περιλαμβάνουν διαταραχές της συμπεριφοράς ή αλλαγές στη διάθεση, σύγχυση, προβλήματα με τη μνήμη, τη συγκέντρωση, την προσοχή  ή την σκέψη.

Ένα άτομο με μέτρια ή σοβαρή ΚΕΚ μπορεί να έχει πονοκέφαλο, επαναλαμβανόμενους εμέτους ή ναυτία, σπασμούς, αδυναμία να ξυπνήσει, διαστολή της μιας ή και των δυο κορών του οφθαλμού, μπερδεμένη ομιλία, αφασία, δυσαρθρία, αδυναμία ή μούδιασμα στα άκρα, απώλεια συντονισμού, σύγχυση, ανησυχία ή ταραχή. Τα μακροπρόθεσμα συμπτώματα της μέτριας και σοβαρής ΚΕΚ είναι οι μεταβολές στην κοινωνική συμπεριφορά και στην κοινωνική κρίση, οι γνωστικές αλλαγές, τα προβλήματα προσοχής και της ταχύτητα της επεξεργασίας και της εκτελεστικής λειτουργίας. Η αλεξιθυμία, η ανεπάρκεια στην αναγνώριση, στην κατανόηση και στην επεξεργασία θα απαιτήσουν την  κατάλληλη αποκατάσταση.

Όταν η πίεση εντός του κρανίου (ενδοκρανιακή πίεση-ICP) αυξάνεται πάρα πολύ παρατηρείται μείωση του επιπέδου συνείδησης, παράλυση ή αδυναμία στη μία πλευρά του σώματος, και κόρες που αποτυγχάνουν να συστέλλονται σε απόκριση στο φως. Η τριάδα του Cushing, με αργό καρδιακό ρυθμό, με υψηλή αρτηριακή πίεση και αναπνευστική καταστολή είναι η κλασική εκδήλωση της αύξησης της ενδοκρανιακής πίεσης. Η ανισοκορία είναι ένα σημείο σοβαρής ΚΕΚ. Οι ανώμαλες στάσεις του σώματος, η χαρακτηριστική τοποθέτηση των άκρων που προκαλείται από σοβαρό τραυματισμό και διάχυτη ή υψηλή ενδοκρανιακή πίεση, είναι ένα δυσοίωνο σημείο.

Τα μικρά παιδιά με μέτρια έως σοβαρή ΚΕΚ μπορεί να έχουν κάποια από αυτά τα συμπτώματα, αλλά υπάρχει δυσκολία στην επικοινωνία. Άλλα σημεία που εμφανίζονται σε μικρά παιδιά είναι το επίμονο κλάμα, η νωθρότητα, η απώλεια όρεξης και η ευερεθιστότητα.

Αιτίες των κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων

Αίτια
• Αυτοκινητιστικό ατύχημα

• Πτώσεις 

• Κακοποίηση

• Κατάχρηση οινοπνεύματος και φαρμάκων

• Οι αθλητικές κακώσεις, είναι, επίσης, μια συχνή αιτία

Μηχανισμός κάκωσης

Το είδος, η κατεύθυνση, η ένταση και η διάρκεια των δυνάμεων παίζουν ρόλο στα χαρακτηριστικά και τη σοβαρότητα της ΚΕΚ. Οι δυνάμεις που μπορούν να συμβάλλουν στην τραυματική εγκεφαλική βλάβη μπορεί να είναι γωνιακές, εκ περιτροπής, διάτμησης, και μετατόπισης. Η επιτάχυνση ή η επιβράδυνση του κεφαλιού μπορεί να προκαλέσει τραυματική βλάβη. Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις, ο συνδυασμός των δυνάμεων και η επιτάχυνση συμβάλλουν στις βλάβες του εγκεφάλου. Η βλάβη μπορεί να συμβεί άμεσα κάτω από την περιοχή της πρόσκρουσης, ή μπορεί να συμβεί στην αντίθετη πλευρά της πρόσκρουσης. Ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων με εγκεφαλικό τραύμα δεν πεθαίνουν αμέσως, αλλά μάλλον ημέρες έως εβδομάδες μετά. Το 40% των ασθενών με ΚΕΚ επιδεινώνεται από δευτεροπαθείς βλάβες, όπως διαταραχή του αιματοεγκεφαλικού φραγμού από την απελευθέρωση των παραγόντων που προκαλούν φλεγμονή, τις πολλές ελεύθερες ρίζες, την υπερβολική απελευθέρωση γλουταμινικών νευροδιαβιβαστών (διεγερτοτοξικότητα), την εισροή ιόντων ασβεστίου και νατρίου σε νευρώνες, και τη δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων. Οι τραυματισμένοι άξονες στη λευκή ουσία του εγκεφάλου μπορεί να διαχωριστούν από το σώμα των κυττάρων τους, ως αποτέλεσμα  δευτερογενούς βλάβης, με θανάτωση αυτών των νευρώνων. Άλλες δευτεροπαθείς βλάβες είναι οι αλλαγές στη ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο, η ισχαιμία (ανεπαρκής ροή αίματος), η εγκεφαλική υποξία (ανεπάρκεια οξυγόνου στον εγκέφαλο), το εγκεφαλικό οίδημα (πρήξιμο του εγκεφάλου) και η αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση (η πίεση εντός του κρανίου). Η ενδοκρανιακή πίεση μπορεί να αυξηθεί λόγω οιδήματος ή από αιμορραγία. Ως αποτέλεσμα, η εγκεφαλική πίεση αιμάτωσης (η πίεση της ροής του αίματος στον εγκέφαλο) μειώνεται με αποτελέσματα ισχαιμία. Όταν η πίεση εντός του κρανίου αυξάνεται πάρα πολύ μπορεί να προκαλέσει θάνατο ή εγκεφαλική κήλη.

Παράγοντες κινδύνου για κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις
• Οινόπνευμα
• Προηγούμενη κάκωση κεφαλής
• Άθλημα πάλης και πολεμικών τεχνών (contact sports)

Διαφορική Διάγνωση Κρανιοεγκεφαλικών Κακώσεων
Σε μη ύπαρξη εξωτερικής ένδειξης ιστορικών κάκωσης κεφαλής, άλλα αίτια κώματος θα πρέπει να ληφθούν υπόψη (π.χ υπερδοσολογία φαρμάκων, λοίμωξη, μεταβολικά, αγγειακά αίτια)

Διάγνωση κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων

-Παθολογικά Ευρήματα
• Εστιακό τραύμα συμπεριλαμβανομένου του αιματώματος ή θλάσης πιο συχνά ευρισκόμενα στον οφθαλμολογικό μετωπιαίο και πρόσθιο κροταφικό λοβό
• Διάχυτη κάκωση σπονδυλικής στήλης, η οποία εξελίσσεται μέσα σε 12-24 ώρες και μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και σε ήπια κάκωση κεφαλής και είναι κύριο αίτιο μακροπρόθεσμης ανικανότητας
• Έντονη υποξία/ισχαιμία, που αφορά κυρίως τον ιππόκαμπο και τις οριακές ζώνες του φλοιού
• Μικροαγγειακή κάκωση επίσης απαιτεί πάνω από 6-12 ώρες και μπορεί να εμμένουν για ημέρες. Πιθανά συμβάλλει πολύ σε δευτεροπαθές οίδημα εγκεφάλου
• Όψιμη δευτεροπαθής κάκωση είναι ένας από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες ολικής απώλειας ιστού και θνησιμότητας. Μια αλυσίδα βιομηχανικών αντιδράσεων τίθεται σε λειτουργία με το τραύμα και περιλαμβάνει σχηματισμό ελεύθερων ριζών οξυγόνου και τη διαδικασία της υπεροξείδωσης των λιπιδίων, απελευθέρωση κινινών, εξωτοξίνες πεπτιδίων, αλλαγές στο μεταβολισμό του ασβεστίου και μαγνησίου και ενεργοποίηση της αλυσίδας του αραχιδονικού οξέος. Άμεση αντιμετώπιση με σκοπό την ελαχιστοποίηση της αλυσιδωτής αντίδρασης αυτών των γεγονότων και της προστασίας του εγκεφάλου από περαιτέρω κάκωση.

-Ειδικές δοκιμασίες
Έλεγχος φαρμάκων και οινοπνεύματος, διάχυτης ενδοαγγειακής πήξης σε σοβαρή ΚΕΚ.

-Απεικόνιση
• Αξονική τομογραφία άμεσα σε όλους τους ασθενείς με κώμα, κάταγμα κρανίου, ετερόπλευρα νευρολογικά σημεία, προοδευτική επιδείνωση της κλίμακας αξιολόγησης του κώματος της Γλασκώβης 
• Ακτινογραφία αυχένα (σχετιζόμενη με κάταγμα αυχένα, που βρίσκεται στο 5% των σοβαρών ΚΕΚ)
• Αξονική τομογραφία μπορεί να είναι χρήσιμη σε παρακολούθηση μετά την οξεία φάση και χρονιά

-Διαγνωστικές Μέθοδοι

• Διαδοχικές έλεγχοι για ετερόπλευρα νευρολογικά ελλείμματα και/ή παράλυση κόρης

• Παρακολούθηση ενδοκρανιακής πίεσης σε κωματώδεις ασθενείς

Η αγγειογραφία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση της παθολογίας των αιμοφόρων αγγείων, όταν υπάρχει διεισδυτικό τραύμα στο κεφάλι. Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα και διακρανιακό Doppler, βοηθούν. Η νευροψυχολογική αξιολόγηση μπορεί να πραγματοποιηθεί για την αξιολόγηση των μακροπρόθεσμων γνωστικών συνεπειών και να βοηθήσουν στο σχεδιασμό της αποκατάστασης.

Πρόληψη κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων

• Προστατευτικός αθλητικός εξοπλισμός για το κεφάλι σε αθλήματα πάλης και πολεμικών τεχνών
• Χρήση των ζωνών ασφαλείας, παιδικά καθίσματα ασφαλείας και κράνη μοτοσυκλέτας και ποδηλάτων και αερόσακοι
• Εκπαιδευτικά προγράμματα  για να μειωθεί ο αριθμός των ατυχημάτων
• Αλλαγές στους νόμους της πολιτικής και της ασφάλειας (όρια ταχύτητας, ζώνες ασφαλείας κράνη, οδοποιία)
• Οι πτώσεις μπορούν να αποφευχθούν με μπάρες στήριξης στο μπάνιο και κιγκλιδώματα στις σκάλες, κάγκελα ασφαλείας, απορροφητικές επιφάνειες σε παιδικές χαρές
• Διατήρηση όπλων μακριά από τα παιδιά κ.ά
• Εκπαίδευση για την ασφάλεια

Θεραπεία κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων

Ενδεικνυόμενη αγωγή υγείας

Κωματώδεις ασθενείς, εσωτερικοί σε μονάδα εντατικής θεραπείας

-Γενικά μέτρα
-Άμεση αντιμετώπιση: 
♦ Άμεση καρδιοπνευμονική ανάνηψη, αποφύγετε την υπόταση ή υποξία εφ’όσον ο τραυματισμένος εγκέφαλος είναι εξαιρετικά ευαίσθητος σε υποξία/ισχαιμία.
♦ Διασωληνώστε τον ασθενή σε βαθύ κώμα και καταπραϋνετε και/ή αναισθητοποιείστε αν είναι απαραίτητο.
♦ Συχνή παρακολούθηση. Έχετε υπ’όψη την κένωση του ενδοκρανιακού αιματώματος μέσα σε 4 ώρες από το τραύμα. 
♦ Δώστε έμφαση στην ομαδική προσέγγιση.
♦ Αντιμετώπιση των συστηματικών μεταβολικών διαταραχών. Αποφύγετε την υπερβολική χρήση γλυκόζης τη στιγμή που η υπεργλυκαιμία μπορεί να είναι επιβλαβής σε οξεία ΚΕΚ.
Αποκατάσταση μετά την οξεία φάση:
♦ H πρόγνωση των ΚΕΚ είναι μια σύνθεση της προτραυματικής κατάστασης (νοημοσύνη, παιδεία) και νευρολογικών, γνωστικών, συμπεριφοριστικών και ψυχοκοινωνικών ελλειμμάτων.
♦ Τα πιο προβληματικά απ’αυτά είναι συνήθως τα συμπεριφοριστικά και κοινωνικοψυχολογικά.
♦ Ο σκοπός της αποκατάστασης είναι να βοηθήσει τη φυσιολογική πορεία της βελτίωσης και να βοηθήσει τον ασθενή να ξαναγίνει ανεξάρτητος.
♦ Ενώ οι περισσότεροι ασθενείς με ΚΕΚ θα ωφεληθούν πιθανά σε κάποιο επίπεδο από την ειδική αποκατάσταση του ΚΕΚ, ο ακριβής τύπος και η ένταση της θεραπείας για ένα συγκεκριμένο ασθενή αμφισβητούνται.
♦ Ελάχιστες, αν υπάρχουν κάποιες, στρατηγικές αποκατάστασης υπόκεινται στο επίπεδο του επιστημονικού ελέγχου, αντιστοιχούν με τις περισσότερες άλλες ιατρικές θέσεις.
♦ Κάποια νοσοκομειακά προγράμματα με υπερβάλλοντα ζήλο μπορούν ακόμα και να αποβούν επιβλαβή, ειδικά αν υιοθετούν ακούσια συνεχή εξάρτηση.
♦ Η αποκατάσταση θα πρέπει να ξεκινήσει το γρηγορότερο δυνατόν μετά τον τραυματισμό.
♦ Ουσιώδη στοιχεία της θεραπείας περιλαμβάνουν σωστή συμβουλή και υποστήριξη του ασθενούς και της οικογένειας, έμφαση στην εκπαίδευση για τη λήψη αποφάσεων, τροποποίηση της συμπεριφοράς και επαναφορά στην ανεξαρτησία.
-Φάρμακα
Φάρμακο(α) εκλογής
-Άμεση αντιμετώπιση: 
♦ Μορφίνη 4-12 mg κάθε 2-4 ώρες για κατευνασμό (εάν χρειάζεται)
♦ Παράλυση με βρωμιούχο πανκουρόνιο 4 mg κάθε 2-4 ώρες ανάλογα με τις περιστάσεις (αν χρειάζεται)
♦ Μαννιτόλη 1 gr/Kg/8 ώρες σε αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση
♦ Κώμα προκαλούμε από βαρβιτουρικά σε εμμένουσα άνοδο της ενδοκρανιακής πίεσης
♦ Προφύλαξη σπασμών με φαινυντοίνη για 2 εβδομάδες μετά από σοβαρή κάκωση κεφαλής (GCS < 8. θλάσεις ή αιμάτωμα στην αξονική τομογραφία)
♦ Εάν παρουσιαστούν σπασμοί, τότε καρβαμαζεπίνη για διατήρηση των θεραπευτικών επιπέδων στο αίμα
♦ Η χρήση μέγιστης δόσης κορτικοστεροειδών, για έλεγχο οξέος εγκεφαλικού οιδήματος παραμένει πολύ αμφιλεγόμενη και δεν συνιστάται γενικά
-Χρόνια Αντιμετώπιση
♦ Ο φαρμακευτικός έλεγχος της ευερεθιστότητας και της επιθετικότητας παραμένει πολύ εμπειρικός και υψηλά εξατομικευμένος 
♦ Αποφύγετε τα νευροληπτικά, όπως η αλοπεριδόλη
♦ Λάβετε υπ’όψη σας την καρβαμαζεπίνη, το λίθιο, τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, τους β-αδρενεργικούς αναστολείς όπως προπανολόλη ή βουσπιρόνη
♦ “Ενεργοποιητικά” (activating) αντικαταθλιπτικά, όπως η αμανταδίνη, η βρωμοκρυπτίνη, η δεσιπραμίνη ή η fluoxetine (φλουοξετίνη), μπορεί να είναι χρήσιμα  σε ασθενείς που γενικά διεγείρονται ελάχιστα με μόνο παροδικά επεισόδια διέγερσης

Τα συμπληρώματα με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα DHA προσφέρουν προστασία από την βιοχημική βλάβη του εγκεφάλου που εμφανίζεται μετά από τραυματισμό. 

Επιπλέον, η ακετυλοκυστεϊνη μειώνει τη βλάβη σε μέτρια τραυματική εγκεφαλική βλάβη ή νωτιαίο τραυματισμό, καθώς επίσης και την ισχαιμία που προκαλείται από βλάβη του εγκεφάλου και μειώνει σημαντικά την απώλεια νευρώνων  και βελτιώνει  τα γνωστικά και νευρολογικά ελλείμματα. Η ακετυλοκυστεΐνη χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση υπερδοσολογίας παρακεταμόλης και χρησιμοποιείται ευρέως στην ιατρική έκτακτης ανάγκης.

Στην οξεία φάση η χειρουργική επέμβαση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αφαιρεθούν αιματώματα ή αντικείμενα που έχουν διεισδύσει στον εγκέφαλο. Αποσυμπιεστική κρανιοτομή γίνεται συνήθως σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα μετά τον τραυματισμό. Αν γίνει πολλές ώρες μετά ή ημέρες προκειμένου να ελεγχθεί η υψηλή ενδοκρανιακή πίεση δεν έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την έκβαση.

Στη χρόνια φάση η φυσικοθεραπεία για άσκηση μυϊκής δύναμης, σε ένα κέντρο αποκατάστασης, η λογοθεραπεία, η γνωσιακή θεραπεία αποκατάστασης, η εργοθεραπεία, η θεραπεία των νευροψυχιατρικών συμπτωμάτων και η κοινωνική υποστήριξη για επαγγελματική αποκατάσταση είναι βασικής σημασίας.

Η φαρμακευτική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει να διαχειριστούν ψυχιατρικά προβλήματα ή προβλήματα συμπεριφοράς, και η μετατραυματική επιληψία

Μπορεί να απαιτηθεί βελτίωση στις ικανότητες της μνήμης με υπολογιστές κ.ά.

Πρόγνωση των κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων

Η πρόγνωση εξαρτάται από τη σοβαρότητα του τραυματισμού. Μόνιμη αναπηρία πιστεύεται ότι συμβαίνει στο 10% των ήπιων τραυματισμών, στο 66% των μέτριων τραυματισμών, και στο 100% των σοβαρών τραυματισμών.

Σε ήπια ΚΕΚ μέσα σε τρεις εβδομάδες, οι ασθενείς είναι σε θέση να ζουν ανεξάρτητα και να επιστρέψουν στις θέσεις εργασίας που είχαν πριν τον τραυματισμό.

Πάνω από το 90% των ατόμων με μέτρια ΚΕΚ είναι σε θέση να ζουν ανεξάρτητα.

Οι περισσότεροι άνθρωποι με σοβαρό κλειστό τραυματισμό στο κεφάλι, είτε πεθαίνουν ή  είναι σε κώμα που είναι ένας ισχυρό προγνωστικός δείκτης κακής έκβασης. 

Η πρόγνωση διαφέρει ανάλογα με τη σοβαρότητα και τη θέση της βλάβης, καθώς και την πρόσβαση σε άμεση, εξειδικευμένη θεραπεία στην οξεία φάση. Η υπαραχνοειδής αιμορραγία διπλασιάζει περίπου τη θνησιμότητα, το υποσκληρίδιο αιμάτωμα σχετίζεται με χειρότερη έκβαση και αυξημένη θνησιμότητα, ενώ οι άνθρωποι με επισκληρίδιο αιμάτωμα αναμένεται να έχουν ένα καλό αποτέλεσμα, εάν χειρουργηθούν γρήγορα.

Μετά την οξεία φάση, η πρόγνωση σχετίζεται με την πρόσβαση σε ένα εξειδικευμένο κέντρο αποκατάστασης.

Οι ιατρικές επιπλοκές που σχετίζονται με κακή πρόγνωση είναι η υπόταση (χαμηλή αρτηριακή πίεση), η υποξία (χαμηλός κορεσμός οξυγόνου στο αίμα) και η κακή εγκεφαλική αιμάτωση.

Πιθανές επιπλοκές
• Όψιμο αιμάτωμα
• Διατηρήστε υψηλά επίπεδα υποψίας για χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα, το οποίο μπορεί να ακολουθήσει ακόμα και μια ήπια κάκωση κεφαλής κυρίως στους ηλικιωμένους. Συχνά παρούσα με πονοκέφαλο, μειωμένο επίπεδο συνείδησης
• Όψιμος υδροκέφαλος
• Συναισθηματικές διαταραχές και ψυχιατρικές διαταραχές λόγω κάκωσης κεφαλής μπορεί να είναι ανασταλτικές στη θεραπεία
• Σπασμοί – σε 50% περίπου των περιπτώσεων των διατιτραινόντων κακώσεων της κεφαλής, σε περίπου 11% των σοβαρών κλειστών κακώσεων κεφαλής και σε μικρότερο από 5% των συνολικών κακώσεων. Τα αιματώματα αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο ημιπληγίας

Αναμενόμενη πορεία και πρόγνωση

• Σταδιακή βελτίωση σε πολλές ΚΕΚ

• 30-50% σοβαρών κακώσεων κεφαλής μπορεί να είναι μοιραίες

• Παρατεταμένο κώμα μπορεί να ακολουθήσει από ικανοποιητική έκβαση

• Η έκβαση στα παιδιά είναι καλύτερη

• Φτωχότερη πρόγνωση με την αύξηση της ηλικίας

Προσοχή! Τα υποσκληρίδια αιματώματα είναι συνήθη μετά από πτώση ή γροθιά. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ύπουλα

Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για το νευρικό σύστημα

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για το νευρικό σύστημα

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε, επίσης,

Υποθερμία

Κάκωση νωτιαίου μυελού

Η λαβυρινθίτιδα

Υποσκληρίδιο αιμάτωμα

Υπαραχνοειδής αιμορραγία

Τα οφέλη της ρεφλεξολογίας στις κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις

Σύνδρομο κροταφογναθικής άρθρωσης

Οδηγούμε με ασφάλεια

Τι να κάνετε αν γίνει τροχαίο μπροστά σας

Οι επικίνδυνες κακώσεις μετά από τραυματισμό

Οδηγέ… Πρόσεχε!

Λαπαροσκοπική σπληνεκτομή

Κακώσεις πυέλου

Ανεύρυσμα αορτής

Υπάρχει αντίδοτο για το αλκοόλ

Μήπως έχετε ακράτεια κοπράνων;

www.emedi.gr