Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΚαταρράκτης
Array

Καταρράκτης

Καταρράκτης είναι κάθε θόλωση του φακού μερική ή ολική

 

 

 

 

 

Ο καταρράκτης, ICD-10 H25-H26, H28, Q12.0 είναι η θόλωση του φακού στον οφθαλμό που οδηγεί σε μείωση της όρασης. Ο καταρράκτης συχνά αναπτύσσεται αργά και μπορεί να επηρεάσει το ένα ή και τα δύο μάτια.

Είναι το πιο συχνό αίτιο τύφλωσης στον κόσμο.

Τα συμπτώματα είναι τα ξεθωριασμένα χρώματα, η θολή όραση, τα φωτοστέφανα γύρω από το φως και η δυσκολία όρασης τη νύχτα και αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε μπελάδες στην οδήγηση, στην ανάγνωση, ή στην αναγνώριση προσώπων.  Η κακή όραση που προκαλείται από καταρράκτη μπορεί, επίσης, να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο πτώσης και σε κατάθλιψη. 

Ο καταρράκτης είναι πιο συχνός, λόγω γήρανσης, αλλά μπορεί, επίσης, να συμβεί λόγω τραύματος ή έκθεσης σε ακτινοβολία, να υπάρχει από τη γέννηση, ή να συμβεί μετά από τη χειρουργική επέμβαση ματιών για άλλα προβλήματα.  Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν τον διαβήτη, τον καπνό, την παρατεταμένη έκθεση στο φως του ήλιου, και το αλκοόλ. Μάζες πρωτεΐνης ή κίτρινο-καφέ χρωστική μπορεί να εναποτίθεται στο φακό, με αποτέλεσμα μείωση της μετάδοσης του φωτός στον αμφιβληστροειδή στο πίσω μέρος του ματιού. Η διάγνωση γίνεται με εξέταση των ματιών. 

Η πρόληψη περιλαμβάνει τη συχνή χρήση γυαλιών ηλίου και την διακοπή καπνίσματος. Τα συμπτώματα μπορεί να βελτιωθούν με γυαλιά. Αν αυτό δεν βοηθήσει, η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του θολού φακό και η αντικατάσταση με ένα τεχνητό φακό είναι η μόνη αποτελεσματική θεραπεία. Η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη μόνο εάν τα καταρράκτης προκαλεί προβλήματα και γενικά οδηγεί σε μια βελτιωμένη ποιότητα ζωής. 

Περίπου 20 εκατομμύρια άνθρωποι, σε όλο τον κόσμο είναι τυφλοί λόγω καταρράκτη. Οι γυναίκες προσβάλλονται σε ίδια συχνότητα με τους άνδρες.


Ταξινόμηση καταρράκτη

Γεροντικός καταρράκτης, σε ποσοστό άνω του 90%

Συγγενής, με 1 στα 250 νεογέννητα και σε ποσοστό 30% με παιδική τύφλωση. Πολλές φορές συνδυάζεται με κληρονοκικές διαταραχές, όπως σύνδρομο Laurence-Modd-Biedi (σπάνιο αυτοσωματικό υπολειπόμενο γενεικό νόσημα που συνδέεται με μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια, σπαστική παραπληγία, και διανοητικές αναπηρίες) και χρωμοσωμικές διαταραχές, όπως σύνδρομο Down

Τοφικοί παράγοντες, διατροφή

Συστηματικά νοσήματα, όπως μυοτονική δυστροφία και ατοπική δερματίτιδα

Μεταβολικά νοσήματα, όπως σακχαρώδης διαβήτης, μέσω της οδού της σορβιτόλης, υποκαλιαιμία και νόσος του Wilson

Παθολογικός, δευτεροπαθώς σε ραγοειδίτιδα από νεανική ρευματοειδή αρθρίτιδα, σαρκοείδωση κ.ά και από όγκους, όπως μελάνωμα και ρετινοβλάστωμα

Τραυματικός, από υψηλή θερμοκρασία, υπέρυθρες ακτίνες, ηλεκτροπλξία, ακτινοβολία ακτίμων Χ, διατιτραίνουσες κακώσεις οφθαλμών και ενδοφθάλμια ξένα σώματα.

Ο καταρράκτης μπορεί να είναι μερικός ή πλήρης, σταθερός ή προοδευτικός, ή σκληρός ή μαλακός. Οι κύριοι τύποι καταρράκτη σχετίζονται με την ηλικία και είναι ο πυρηνικός κατά πλάκας, του φλοιού και ο οπίσθιος υποκαψικά.

Η πυρηνική σκλήρυνση είναι ο πιο συχνός τύπος του καταρράκτη, και περιλαμβάνει το κεντρικό τμήμα ή πυρήνα του φακού. Αυτό γίνεται τελικά σκληρό, ή αρτηριοσκληρωτικό, λόγω συμπύκνωσης στο πυρήνα του φακού και εναπόθεση της καφέ χρωστικής εντός του φακού. Σε προχωρημένα στάδια αυτό ονομάζεται καφετίς καταρράκτης. Αυτό το είδος του καταρράκτη μπορεί να παρουσιάσει  στροφή προς τη μυωπία, προκαλώντας προβλήματα με την όραση εξ αποστάσεως και αν η ανάγνωση λιγότερο επηρεάζεται. 

Ο καταρράκτης φλοιού του φακού (εξωτερικό στρώμα) τον καθιστά αδιαφανή. Συμβαίνουν όταν αλλαγές στο υγρό που περιέχεται στην περιφέρεια του φακού σπάζει. Μέσα από το οφθαλμοσκόπιο η εμφάνιση είναι παρόμοια με λευκές ακτίνες ενός τροχού. Τα συμπτώματα είναι περισσότερα με το έντονο φως και τη νύχτα.

Ο οπίσθιος υποκάψιος είναι θολερότητα στο πίσω μέρος του φακού δίπλα στο κάψουλα στην οποία κάθεται ο φακός. Επειδή το φως εστιάζεται προς το πίσω μέρος του φακού, μπορεί να προκαλέσει δυσανάλογα συμπτώματα για το μέγεθός του.

Ένας ανώριμος καταρράκτης είναι διαφανής, αλλά στον ώριμο καταρράκτη, όλη η πρωτεΐνη γίνεται αδιαφανής. Σε έναν υπερώριμο καταρράκτη, όλες οι πρωτεΐνες του φακού έχουν γίνει υγρό. 

Ο καταρράκτης μπορεί να χαρακτηριστεί σύμφωνα με τις σκιάσεις του φακού με το σύστημα ταξινόμησης locs III. Σε αυτό το σύστημα, οι καταρράκτες ταξινομούνται με βάση τον τύπο (πυρηνικός, φλοιού, ή οπίσθιος). Οι καταρράκτες ταξινομούνται περαιτέρω με βάση τη σοβαρότητα σε μια κλίμακα από 1 έως 5. 


Σημεία και συμπτώματα καταρράκτη

-Γεροντικός καταρράκτης

Θάμβος οράσεως, παραμόρφωση εικόνων ή σκιές

Απώλεια οπτικής οξύτητας στο φως της ημέρας ή στη νυχτερινή οδήγηση με λάμψη

Πτώσεις και ατυχήματα

Κακώσεις, όπως κατάγματα ισχίου

Θολερότητα φακού

-Συγγενής

Θόλωση φακού κατά τη γέννηση ή στους πρώτους μήνες μετά τη γέννηση

Στραβισμός ή τεμπέλικο μάτι

Λευκοκορία με λευκή αντανάκλαση της κόρης, στραβισμός, νυσταγμός σε σύνδρομο Down ή ερυθρά

Απώλεια οπτικής οξύτητας στον έναν ή και στους δυο οφθαλμούς

Πρέπει να γίνεται έλεγχος για ρετινοβλάστωμα

-Άλλοι τύποι καταρράκτη

Διαταραχή στην οπτική οξύτητα


Αιτίες καταρράκτη

-Ηλικία 
Η ηλικία είναι η πιο συχνή αιτία. Οι πρωτεΐνες φακού μετουσιώνονται και υποβαθμίζονται με την πάροδο του χρόνου, και αυτή η διαδικασία επιταχύνεται από ασθένειες, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπέρταση. Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως οι τοξίνες, η ακτινοβολία, και το υπεριώδες φως, έχουν συσσωρευτικά αποτελέσματα, τα οποία επιδεινώνονται από την απώλεια προστασίας και της αποκατάστασης των μηχανισμών λόγω μεταβολών στη γονιδιακή έκφραση και τις χημικές διεργασίες μέσα στο μάτι. Η συνεχής συμπίεση των φακαίων ινών κατά τη διάρκεια της ζωής, προκαλεί σκλήρυνση και αφυδάτωση του πυρήνα, με αποτέλεσμα διαπλαστική ανωμαλία και πυρηνικό καταρράκτη. Η γήρανση αλλοιώνει την βιοχημική και ωσμωτική δραστηριότητα του φακού με αποτέλεσμα εξοίδηση των φακαίων ινών και τελικά μεταβολή της διαφάνειας και μείωση της οράσεως. 

-Τραύμα 
Το αμβλύ τραύμα προκαλεί οίδημα, πάχυνση, και λεύκανση των ινών του φακού. Ενώ το οίδημα υποχωρεί, συνήθως, με το χρόνο, το λευκό χρώμα μπορεί να παραμείνει. Σε σοβαρύ αμβλύ τραύμα, ή σε τραυματισμούς που διαπερνούν το μάτι, η κάψουλα στην οποία κάθεται ο φακός μπορεί να πάθει ζημιά. Η βλάβη αυτή επιτρέπει στο ρευστό από άλλα μέρη του ματιού να εισέρχονται ταχέως το φακό που οδηγεί σε οίδημα και στη συνέχεια σε λεύκανση, εμποδίζοντας το φως να φθάσει στον αμφιβληστροειδή στο πίσω μέρος του ματιού. Ο καταρράκτης μπορεί να αναπτυχθεί σε 0,7 έως 8,0% των περιπτώσεων μετά από ηλεκτροπληξία. 

-Ακτινοβολία 
Το υπεριώδες φως, ειδικά η UVB ακτινοβολία, έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί καταρράκτη, και κάποια στοιχεία δείχνουν ότι τα γυαλιά ηλίου που φοριούνται σε νεαρή ηλικία μπορεί να επιβραδύνουν την ανάπτυξή του στη μετέπειτα ζωή τους. Η ακτινοβολία μικροκυμάτων έχει, επίσης, βρεθεί ότι προκαλεί καταρράκτη. Γίνονται αλλαγές σε θερμοευαίσθητα ένζυμα που κανονικά προστατεύουν τις πρωτεΐνες των κυττάρων στο φακό και άμεση βλάβη στο φακό από κύματα πίεσης που προκαλούνται στο υδατοειδές υγρό. Οι ακτίνες Χ προκαλούν βλάβη στο DNA των κυττάρων του φακού έχει ληφθεί υπόψη. Τέλος, οι ηλεκτρικοί και θερμικοί τραυματισμοί μετουσιώνουν και λευκαίνουν το φακό ως αποτέλεσμα της άμεσης πήξης των πρωτεϊνών, όπως το ασπράδι ενός αυγού γίνεται άσπρο και αδιαφανές μετά το μαγείρεμα. Τι λέιζερ είναι γνωστό ότι βλάπτει τα μάτια και το δέρμα. Ο καταρράκτης μπορεί να είναι και επαγγελματικός.

-Γενετική 
Η γενετική συνιστώσα είναι ισχυρή στην ανάπτυξη του καταρράκτη, συνηθέστερα μέσω μηχανισμών που προστατεύουν και διατηρούν το φακό. Η παρουσία του καταρράκτη στην παιδική ηλικία ή στην πρώιμη ζωή μπορεί περιστασιακά να οφείλεται σε ένα συγκεκριμένη σύνδρομο. Παραδείγματα χρωμοσωμικών ανωμαλιών που σχετίζονται με καταρράκτη περιλαμβάνουν το σύνδρομο διαγραφής 1q21.1, το σύνδρομο cri-du-chat, το σύνδρομο Down, το σύνδρομο Patau, η τρισωμία 18 (σύνδρομο του Edward), και το σύνδρομο Turner, τη νευροϊνωμάτωση τύπου 2 και το νεανικό καταρράκτη. Παραδείγματα μονογονιδιακής διαταραχής είναι το σύνδρομο Alport, το σύνδρομο Conradi, η μυοτονική δυστροφία, και το σύνδρομο Lowe. Φάρμακα κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, όπως κορτικοειδή και σοτλφοναμίδες αυξάνουν τον κίνδυνο για νεανικό καταρράκτη. Το ίδιο μπορεί να συμβεί σε σακχαρώδη διαβήτη της μητέρας και γαλακτοζαιμία του εμβρύου. Η ενδομήτρια λοίμωξη στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης (ερυθρά, έρπης, ιλαρά) αυξάνει τον κίνδυνο για καταρρράκτη. Το ίδιο και ο υποσιτισμός της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη.

-Ασθένειες του δέρματος 
Το δέρμα και ο φακός έχουν την ίδια εμβρυολογική προέλευση και έτσι μπορεί να επηρεαστούν από παρόμοιες ασθένειες. Εκείνοι με ατοπική δερματίτιδα και έκζεμα περιστασιακά αναπτύσσουν καταρράκτη. Η ιχθύαση είναι μία αυτοσωματική υπολειπόμενη διαταραχή που σχετίζεται με καταρράκτη σφηνοειδή και πυρηνική σκλήρυνση. Όσοι έχουν πέμφιγα και βασικοκυτταρικό καρκίνο εμφανίζουν, επίσης, καταρράκτη.

-Το κάπνισμα και το αλκοόλ 
Το κάπνισμα έχει αποδειχθεί ότι διπλασιάζει το ποσοστό του πυρηνικού αρτηριοσκληρωτική καταρράκτη και τριπλασιάζει τα ποσοστά του οπίσθιου καταρράκτη.

-Ανεπαρκής βιταμίνη C
Όσοι έχουν χαμηλά επίπεδα πρόσληψης βιταμίνης C έχουν μεγαλύτερα ποσοστά καταρράκτη. Να μετράτε τη βιταμίνη C στον ορό του αίματος.

-Φάρμακα 
Ορισμένα φάρμακα, όπως τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καταρράκτη. Τα άτομα με σχιζοφρένεια συχνά έχουν παράγοντες κινδύνου για θολερότητα του φακού (όπως διαβήτη, υπέρταση, και κάνουν κακή διατροφή).

-Μετεγχειρητικός καταρράκτης
Σχεδόν κάθε άτομο που υποβάλλεται σε υαλοειδεκτομή-χωρίς να υποβληθούν σε επέμβαση καταρράκτη, θα αναπτύξουν καταρράκτη μετά την επέμβαση. Αυτό συμβαίνει επειδή το φυσική υαλοειδές υγρό περιέχει ασκορβικό οξύ το οποίο βοηθά στην εξουδετέρωση της οξειδωτική βλάβη στο φακό και επειδή παραδοσιακά τα υποκατάστατα υαλοειδούς δεν περιέχουν ασκορβικό οξύ. Η υαλοειδεκτομή με συνδυασμένη επέμβαση καταρράκτη χρησιμοποιούνται προφυλακτικά.

Άλλες ασθένειες που προκαλούν καταρράκτη

Μεταβολικές και διατροφικές διαταραχές

Σύνδρομο αμινοξυουρίας ή του Lowe

Σακχαρώδης διαβήτης

Νόσος του Fabry

Γαλακτοζαιμία

Ομοκυστινουρία

Υπερπαραθυρεοειδισμός

Υποπαραθυρεοειδισμός

Υπερβιταμίνωση D

Υποθυρεοειδισμός

Υπασβεστιαιμία

Βλεννοπολυσακχαριδώσεις

Νόσος του Wilson

Εκ γενετής

Συγγενής σύφιλη

Ασθένεια από κυτταρομεγαλοϊό

Ερυθρά

Σύνδρομο Cockayne

Σύνδρομο Down

Σύνδρομο Patau

Σύνδρομο Edwards

Κυστικέρκωση

Λέπρα

Τοξοπλάσμωση

Ανεμοβλογιά

Αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας

Aνιριδία

Ραγοειδίτιδα

Αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς

Μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια


Πρόληψη καταρράκτη

Οι παράγοντες κινδύνου, όπως η έκθεση UVB και το κάπνισμα μπορεί να αντιμετωπιστούν. Τα γυαλιά ηλίου που εμποδίζουν το υπεριώδες φως επιβραδύνουν την ανάπτυξή του. Η επαρκής πρόσληψη αντιοξειδωτικών (όπως οι βιταμίνες Α, C και Ε) είναι απαραίτητες για την προστασία από τον κίνδυνο καταρράκτη. Προστατευτική δράση υπάρχει από τα θρεπτικά συστατικά λουτεΐνη και ζεαξανθίνη.Η χρήση στατινών σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο πυρηνικού αρτηριοσκληρωτικού καταρράκτη. 


Διαφοροδιάγνωση καταρράκτη

Θόλωση μπορεί να συμβεί σε επιφανειακές θολερότητες του κερατοειδούς ή ουλές, θολερότητες του φακού, όγκους, αποκόλληση αμφιβληστροειδούς και αμφιβληστροειδική ουλή.

Μπορεί στους ηλικιωμένους να συνυπάρχει με τον καταρράκτη εκφύλιση της ωχράς κηλίδας που και τα δύο συντελούν στην απώλεια όρασης.

Μπορεί σε συγγενή καταρράκτη να υπάρχουν και άλλες οφθαλμικές παθήσεις, όπως όγκοι, γλοίωμα νεύρου, αμφιβληστροειδοπάθεια των προώρων συντελούν στην απώλεια βάρους. Μπορεί να προκληθεί μεγάλη αμβλυωπία.


Διάγνωση του καταρράκτη

Βιομικροσκόπηση με σχισμοειδή λυχνία ή λεπτομερή οφθαλμολογική εξέταση. Οπτική οξύτητα λιγότερο από 20/30 που δεν διορθώνεται με γυαλιά και αντιστοιχεί στον βαθμό ωρίμανσης του καταρράκτη κατά την εξέταση οδηγεί στην διάγνωση.

Ο καταρράκτης δεν προκαλεί ελάττωση του κεντρομόλου αντανακλαστικού της κόρης (κόρη Marcus-Gunn). Μη φυσιολογικές αντιδράσεις σημαίνουν άλλες διαταραχές.

Η εκτίμηση της οπτικής οξύτητας γίνεται με προσπίπτον φως και υπερηχογραφία. Όταν δεν ρυθμίζεται το επίπεδο γλυκόζης του αίματος και είναι αυξημένο και δημιουργεί ωσμωτικές αλλοιώσεις, επηρεάζει την οπτική οξύτητα και την διαπλαστική ικανότητα του φακού.

Η εκτίμηση της λειτουργίας αμφιβληστροειδούς και της ωχράς γίνονται με ηλεκτροαμφιβληστροειδογράφημα και φλουοροαγγειογραφία.


Θεραπεία καταρράκτη

Χειρουργική επέμβαση καταρράκτη ενδείκνυται, όταν η βλάβη της οράσεως ενοχλεί τον άρρωστο και προκαλεί δυσχέρεια στην ποιότητα ζωής του και κακώσεις.

Η ωρίμανση του καταρράκτη γίνεται βαθμιαία.

Στις περισσότερες περιπτώσεις γίνεται χειρουργική αφαίρεση του φακού και τοποθετούνται ενδοφθαλμίως ψευδοφακοί.

Η χειρουργική επέμβαση γίνεται, στα «εξωτερικά ιατρεία και πραγματοποιείται με τη χρήση τοπικής αναισθησίας. Περίπου 9 στους 10 ασθενείς μπορεί να διορθώσουν την όραση 20/40 ή περισσότερο.

Η προεγχειρητική εκτίμηση: Φυσική εξέταση, γενική αίματος, ηλεκτρολύτες, ΗΚΓ, διακοπή των αντιπηκτικών για μία εβδομάδα.

Η φακοθρυψία είναι η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη χειρουργική επέμβαση καταρράκτη στον ανεπτυγμένο κόσμο με υπερηχητική ενέργεια για τη γαλακτωματοποίηση του φακού με καταρράκτη.

Τα βήματα της φακοθρυψίας: 

Αναισθητικό – Γίνεται με ένεση γύρω από το μάτι, με παράλυση των μυών των ματιών ή τοπικές αναισθητικές σταγόνες. 
Τομή κερατοειδούς – Δύο τομές πραγματοποιούνται στο περιθώριο του κερατοειδή να επιτρέπει την εισαγωγή των μέσων μέσα στο μάτι.
Καψουλόρηξη – Μια βελόνα ή μικρή λαβίδα χρησιμοποιείται για να δημιουργήσει μια κυκλική οπή στην κάψουλα στην οποία κάθεται ο φακός.
Φακοθρυψία – Ένας φορητός ανιχνευτής υπερήχων χρησιμοποιείται για να διαλύσει και να γαλακτωματοποιήσει το φακό σε υγρό χρησιμοποιώντας την ενέργεια των κυμάτων υπερήχων. Το γαλάκτωμα που προκύπτει αναρροφάται μακριά.
Πλύση και αναρρόφηση – Ο φλοιός είναι το μαλακό εξωτερικό στρώμα του καταρράκτη και αναρροφάται μακριά. Το υγρό απομακρύνεται, συνεχώς, και αντικαθίσταται με ένα αλατούχο διάλυμα για να αποφευχθεί η κατάρρευση της δομής του πρόσθιου θαλάμου (το εμπρόσθιο μέρος του οφθαλμού).
Εισαγωγή φακού – Ένας πλαστικός, αναδιπλούμενος φακός εισάγεται μέσα στο καψικό σάκο που προηγουμένως περιείχε το φυσικό φακό. Ορισμένοι χειρουργοί, βάζουν ένα αντιβιοτικό στο μάτι για να μειωθεί ο κίνδυνος μόλυνσης. Το τελικό βήμα είναι να τοποθετηθεί αλμυρό νερό στα τραύματα του κερατοειδούς για να κάνει την περιοχή να διογκωθεί και να σφραγίσει την τομή.
Η εξωκαψική αφαίρεση καταρράκτη (ECCE-Extracapsular cataract extraction) αποτελείται από την αφαίρεση του φακού με το χέρι, αλλά αφήνοντας την πλειοψηφία της κάψουλας ανέπαφη. Ο φακός μπαίνει μέσω μιας τομής 10 έως 12 mm, που κλείνει με ράμματα στο τέλος της χειρουργικής επέμβασης. Λιγότερο συχνά γίνεται με φακοθρυψία, σε σκληρό καταρράκτη ή άλλες καταστάσεις όπου η γαλακτωματοποίηση είναι προβληματική. Η (MSICS-Manual small incision cataract surgery) είναι μια τεχνική που ο φακός αφαιρείται μέσω αυτοσφράγισης της πληγής της σκληραίας σήραγγας στο σκληρό χιτώνα που, στην ιδανική περίπτωση, είναι υδατοστεγής και δεν απαιτείται συρραφή. Παρά το γεγονός ότι  η τομή είναι αισθητά μεγαλύτερη αυτή η χειρουργική επέμβαση είναι ολοένα και πιο δημοφιλής στον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπου η πρόσβαση στη φακοθρυψία είναι ακόμη περιορισμένη.

Η ενδοκαψική αφαίρεση καταρράκτη (ICCE-Intracapsular cataract extraction) σπάνια εκτελείται. Ο φακός και η γύρω κάψουλα απομακρύνονται σε ένα κομμάτι μέσω μιας μεγάλης τομής, ενώ πίεση εφαρμόζεται στην υαλοειδή μεμβράνη. Η χειρουργική επέμβαση έχει υψηλό ποσοστό επιπλοκών.

Μετεγχειρητικά γίνεται επίδεση ματιού, και τοποθετούντια αντιβιοτικά κολλύρια και τοπικά στερεοειδή και αποφεύγεται η απότομη ανύψωση.

Σε συγγενή καταρράκτη υπάρχει κίνδυνος αμβλυωπίας και μπορεί να απαιτηθεί διαθλαστική διόρθωση του χειρουργημένου ματιού.


Πρόγνωση καταρράκτη

Η μετεγχειρητική περίοδος ανάκαμψης (μετά την αφαίρεση του καταρράκτη) είναι συνήθως μικρής διάρκειας. Ο ασθενής είναι, συνήθως, περιπατητικός κατά την ημέρα της χειρουργικής επέμβασης, αλλά συνιστάται να κινείται προσεκτικά και να αποφεύγει την υπερβολική προσπάθεια ή την βαριά ανύψωση για περίπου ένα μήνα. Το μάτι καλύπτεται, συνήθως, την ημέρα της χειρουργικής επέμβασης και χρησιμοποιείται κάλυμμα στο μάτι τη νύχτα για αρκετές ημέρες μετά την επέμβαση. 

Σε όλους τους τύπους της χειρουργικής επέμβασης, ο καταρρακτώδης φακός αφαιρείται και αντικαθίσταται με ένα τεχνητό φακό, που είναι γνωστός σαν ένας ενδοφθάλμιος φακός, ο οποίος παραμένει στο μάτι μόνιμα. Οι ενδοφακοί είναι, συνήθως, μονοεστιακοί και διορθώνουν την μακρινή ή την κοντινή όραση. Πολυεστιακοί φακοί πολυεστιακή μπορεί να εμφυτευθούν για τη βελτίωση της κοντινής και εξ αποστάσεως όρασης ταυτόχρονα, αλλά αυτοί οι φακοί μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα της μη ικανοποιητικής όρασης.


Επιπλοκές της επέμβασης καταρράκτη
Σοβαρές επιπλοκές της επέμβασης καταρράκτη είναι η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς και η ενδοφθαλμίτιδα. Και στις δύο περιπτώσεις, οι ασθενείς έχουν μια ξαφνική μείωση της όρασης. Σε ενδοφθαλμίτιδα, οι ασθενείς συχνά έχουν πόνο. Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς παρουσιάζεται συχνά με μονομερή ελαττώματα του οπτικού πεδίου, θόλωση της όρασης, λάμψεις φωτός, ή κυμαινόμενες κηλίδες.

Ο κίνδυνος αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς είναι, περίπου, 0,4% μέσα σε 5,5 χρόνια, που αντιστοιχεί σε αύξηση του κινδύνου κατά 2,3 φορές σε σύγκριση με τη φυσιολογικά αναμενόμενη επίπτωση. Η συχνότητα εμφάνισης αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου με κάπως γραμμικό τρόπο, και η αύξηση του κινδύνου διαρκεί για τουλάχιστον 20 χρόνια μετά την επέμβαση. Οι παράγοντες κινδύνου είναι η νεαρότερη ηλικία, το αρσενικό φύλο,  και οι επιπλοκές κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης. Στην υψηλότερη ομάδα κινδύνου των ασθενών, η συχνότητα εμφάνισης ψευδοφακικής αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς μπορεί να είναι 20%.

Ο κίνδυνος ενδοφθαλμίτιδας που συμβαίνει μετά την επέμβαση είναι λιγότερο από ένα στα 1000. 

Το οίδημα του κερατοειδούς και της ωχράς κηλίδας είναι λιγότερο σοβαρά, αλλά πιο συχνά συμβαίνουν λόγω του επίμονου οιδήματος στο μπροστινό μέρος του ματιού σε οίδημα του κερατοειδούς ή πίσω μέρος του ματιού σε κυστοειδές οίδημα της ωχράς κηλίδας. Συνήθως, είναι το αποτέλεσμα της υπερβολικής φλεγμονής μετά από χειρουργική επέμβαση. Και στις δύο περιπτώσεις, οι ασθενείς αναπτύσσουν θολή και ομιχλώδη όραση. Συνήθως, βελτιώνονται με το χρόνο και με την εφαρμογή σταγόνων αντιφλεγμονωδών. Ο κίνδυνος είναι περίπου ένα στα 100.

Μεταγενέστερες καψικές αδιαφανείς περιοχές, μετακαταρράκτης, είναι μια κατάσταση κατά την οποία μήνες ή χρόνια μετά την επιτυχή εγχείρηση καταρράκτη, η όραση χειροτερεύει ή υπάρχουν προβλήματα με το έντονο φως και συνήθως, οφείλεται σε πύκνωση της κάψουλας που περιβάλλει τον εμφυτευμένο φακό. Η ανάπτυξη των φυσικών κυττάρων φακού που απομένουν μετά όταν ο φυσικός φακός απομακρύνεται μπορεί να είναι η αιτία, και οι νεότεροι ασθενείς, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Γίνεται κοπή μιας μικρής, κυκλικής περιοχής στην οπίσθια κάψα με στοχευμένη ενέργεια από ένα λέιζερ, YAG laser καψουλοτομή. Το λέιζερ μπορεί να στοχεύει με μεγάλη ακρίβεια, και το μικρό τμήμα της κάψουλας το οποίο κόβεται πέφτει ακίνδυνα στο κάτω μέρος του εσωτερικού του ματιού. Αυτή η διαδικασία αφήνει επαρκή κάψουλα για να κρατήσει το φακό στη θέση του, αλλά αφαιρεί αρκετό για να επιτρέπει στο φως να περάσει απευθείας μέσω του αμφιβληστροειδούς. Σοβαρές παρενέργειες είναι σπάνιες. Οι αδιαφανείς περιοχές της οπίσθιας κάψας είναι συχνές και συμβαίνουν σε μία στις τέσσερις φορές, αλλά τα ποσοστά μειώθηκαν μετά την καθιέρωση των σύγχρονων ενδοφακών μαζί με την καλύτερη κατανόηση των αιτιών.

Οι σταγόνες Ν-Acetylcarnosine δρυν μειώνοντας την οξείδωση και τη γλυκοζυλίωση στο φακό.

Με τη μέθοδο LASIK η διόρθωση της διαθλαστικής ανωμαλίας δε γίνεται στην επιφάνεια, αλλά στο εσωτερικό του κερατοειδούς. Αρχικά, δημιουργείται ένας λεπτός επιφανειακός κρημνός κερατοειδικού ιστού, ο οποίος δεν αποκόπτεται εντελώς, αλλά παραμένει ενωμένος με τον κερατοειδή στη μία του πλευρά. Στη συνέχεια ανασηκώνεται, αποκαλύπτοντας τις εσωτερικές στιβάδες του κερατοειδούς και εφαρμόζεται το Excimer Laser, το όποιο επιτυγχάνει εξάχνωση του κερατοειδικού ιστού, με σκοπό να αλλάξει την καμπυλότητα του κερατοειδούς και να διορθωθεί το διαθλαστικό σφάλμα. Τέλος, ο χειρουργός επανατοποθετεί τον κρημνό στη θέση του. Ο τρόπος με τον όποιο γίνεται η δημιουργία του κρημνού τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε μία διαδικασία υψηλής ακρίβειας. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η τομή γινόταν μόνο με τη χρήση μηχανικού μικροκερατόμου (με λεπίδα), ο οποίος έκοβε τον κερατοειδή.

Σήμερα στη φαρέτρα των διαθλαστικών χειρουργών έχει μπει το Femtosecond Laser. Το Femtosecond Laser χρησιμοποιεί παλμούς φωτός, οι οποίοι διαπερνούν την επιφάνεια του κερατοειδούς και διαμορφώνουν μικρές κοιλότητες (φυσαλίδες) σε ένα προκαθορισμένο βάθος και θέση μέσα στο στρώμα του κερατοειδούς. Το αποτέλεσμα της εφαρμογής του Femtosecond Laser είναι η δημιουργία ενός ομοιόμορφου στρώματος φυσαλίδων μέσα στον κερατοειδή. Με τη χρήση ειδικής σπάτουλας γίνεται ο τελικός διαχωρισμός του κρημνού από τον υπόλοιπο κερατοειδή. Στη συνέχεια ο χειρουργός μπορεί να εφαρμόσει τη θεραπεία με το Excimer Laser. Σε σύγκριση με το μηχανικό μικροκερατοτόμο η δημιουργία του κρημνού με τη χρήση της femtosecond τεχνολογίας είναι μία πιο προβλέψιμη και πιο ελεγχόμενη διαδικασία. Το πάχος, η διάμετρος, η γωνία των ορίων του κρημνού, η θέση στην οποία παραμένει ενωμένος με τον κερατοειδή (μίσχος/hinge) καθώς και η γωνία του μίσχου ορίζονται από το χειρουργό πριν από την εφαρμογή του Femtosecond Laser. Η συνεχής τεχνολογική εξέλιξη βοήθησε και στην εντυπωσιακή βελτίωση των τεχνικών χαρακτηριστικών των Excimer Lasers. Τα καινούργια μηχανήματα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν μία πολύ λεπτή δέσμη Laser, η οποία «πετάει» στα διάφορα τμήματα του κερατοειδούς (flying-spot Laser). Έτσι, επιτρέπει μεγαλύτερη λεπτομέρεια στην επέμβαση. Επίσης, έχει αυξηθεί η ταχύτητα των μηχανημάτων, έτσι ώστε να ελαχιστοποιείται ο χρόνος θεραπείας. 

Το YAG λέιζερ μπορεί, επίσης, να σπάσει τον καταρράκτη όπως στην φακοθρυψία.

Τα βλαστικά κύτταρα έχουν χρησιμοποιηθεί για την αναγέννηση του φακού μικρά παιδιά με καταρράκτη κατά τη γέννηση. 

Ο καταρράκτης πρέπει να χειρουργείται μόνο όταν υπάρχουν συμπτώματα που μειώνουν την ποιότητα ζωής.

Διαβάστε, επίσης,

Προστατέψτε τα μάτια σας

Διατροφή για τον καταρράκτη

Διάγνωση ασθενειών από τα μάτια

Η νυκταλωπία

Προστατέψτε τα μάτια σας

Τελευταία δεδομένα για τον καταρράκτη

Πώς μπορείτε να καθυστερήσετε τον καταρράκτη

Οι καλύτερες βιταμίνες για τον καταρράκτη

Μήπως βλέπετε φωτοστέφανο γύρω από τα φώτα;

www.emedi.gr

Print Friendly, PDF & Email
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από εμβόλια mRNA COVID-19

Ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από εμβόλια mRNA COVID-19. Οι κυριότερες είναι οι καρδιoαγγειακές επιπλοκές, οι θρομβώσεις και η θρομβοπενία. Επιμέλεια παρουσίασης  Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά  Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD,...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ