Υπερτασική κρίση

8 Ιουλίου 2014

Πότε απαιτείται επείγουσα αντιμετώπιση σε υπερτασική κρίση

Όταν η πίεση βρίσκεται πολύ αυξημένη σε τυχαία μέτρηση συνηθίζεται να χορηγείται «εκτάκτως» κάποιο αντιυπερτασικό χάπι, συχνά υπογλώσσιο.

Η τακτική αυτή δεν θεωρείται σωστή από τους καρδιολόγους.

Οι καρδιολόγοι θεωρούν ότι ο κίνδυνος απ’ την υπέρταση είναι μακροχρόνιος και όχι στιγμιαίος.

Με τα χρόνια, η αυξημένη πίεση προκαλεί σκλήρυνση των αρτηριών (αρτηριοσκλήρυνση) και στένωση του αυλού τους από την προοδευτική εναπόθεση χοληστερίνης και ασβεστίου (αθηρωμάτωση). Το αποτέλεσμα είναι τελικά η απόφραξη (θρόμβωση) του αγγείου π.χ. στην καρδιά (οπότε συμβαίνει έμφραγμα) ή στον εγκέφαλο (εγκεφαλικό επεισόδιο). Κατά κανόνα, λοιπόν, η υπέρταση δεν προκαλεί αιμορραγία στον εγκέφαλο, αλλά θρομβωτικό εγκεφαλικό επεισόδιο, το οποίο είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας και όχι απότομης αύξησης της πίεσης.

Μάλιστα πολλοί καρδιολόγοι ισχυρίζονται ότι η χρησιμοποίηση υπογλώσσιων χαπιών για την ταχεία μείωση της πίεσης όχι μόνο δεν ωφελεί, αλλά λόγω της απότομης και μεγάλης πτώσης της πίεσης που προκαλεί μπορεί να ελαττώσει την παροχή αίματος από τις στενωμένες αρτηρίες με αποτέλεσμα έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο, ιδίως σε ηλικιωμένους ή αρρώστους με αρτηριοσκλήρυνση. Γενικά, υπογλώσσια φάρμακα δε πρέπει να χρησιμοποιούνται στην υπέρταση, αλλά μόνο στην στηθάγχη (πόνος στο στήθος από ισχαιμία της καρδιάς).

Επείγουσα αντιμετώπιση της πίεσης απαιτείται μόνο σε σπάνιες και σοβαρές καταστάσεις, όπως σε οξύ πνευμονικό οίδημα και υπερτασική εγκεφαλοπάθεια. Στις περιπτώσεις αυτές η μεγάλη αύξηση της πίεσης, συνήθως, συνοδεύεται από πόνο στο στήθος ή δυσκολία στην αναπνοή ή άλλα σοβαρά συμπτώματα.

Η υπερτασική κρίση ορίζεται ως h σοβαρή αύξηση της αρτηριακής πίεσης (διαστολική αρτηριακή πίεση πάνω από 120 mmHg) που θέτει σε κίνδυνο το τοίχωμα των αρτηριών.

Υπερτασική κρίση μπορεί να εμφανίσει ακόμη και άτομο χωρίς γνωστό πρόβλημα υπέρτασης.

Ο όρος υπερτασική κρίση συχνά δημιουργεί σύγχυση διότι σε αυτή τη γενική έννοια περιλαμβάνονται οι όροι: επιταχυνόμενη υπέρταση, κακοήθης υπέρταση, υπερτασική εγκεφαλοπάθεια, παροξυσμική υπέρταση και αιχμή υπέρτασης.

Αιφνίδιες αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης παρατηρούνται συχνά στους υπερτασικούς.

Επιταχυνόμενη υπέρταση: Η συνεχής επιδείνωση προϋπάρχουσας υπέρτασης, ανθεκτικής μορφής με διαστολική πίεση >140 mmHg και αμφιβληστροειδοπάθεια 3ου βαθμού.
Κακοήθης υπέρταση: Διαστολική πίεση >140 mmHg με συνοδές βλάβες των οργάνων στόχων κυρίως των νεφρών και οίδημα της οπτικής θηλής.
Υπερτασική εγκεφαλοπάθεια: Μεγάλη αύξηση της αρτηριακής πίεσης σε συνδυασμό με διαταραχές εγκεφαλικής λειτουργίας (κεφαλαλγία, διαταραχές συνειδήσεως, διαταραχές οράσεως, λήθαργος, σπασμο;i).
Παροξυσμική υπέρταση: Αιφνίδια άνοδος της αρτηριακής πίεσης η οποία μπορεί να οφείλεται σε οξύ αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, φαιοχρωμοκύτωμα, οξεία σπειραματονεφρίτιδα.
Υπερτασική κρίση: Η αιφνίδια αύξηση της διαστολικής πίεσης >140 mmHg που συνοδεύεται με βλάβη και δυσλειτουργία των οργάνων στόχων (ευρήματα από την οπτική θηλή, παθολογικά κλινικά συμπτώματα από την καρδιακή, εγκεφαλική και νεφρική λειτουργία).

Θεραπεία της υπερτασικής κρίσης

Βασική αρχή στην αντιμετώπιση μιας υπερτασικής κρίσης είναι η προοδευτική μείωση της αρτηριακής πίεσης αφού η απότομη μείωση ελαττώνει την παροχή αίματος σε ζωτικά όργανα όπως ο εγκέφαλος και η καρδιά, με αποτέλεσμα την ισχαιμία αυτών των οργάνων με τις αντίστοιχες εκδηλώσεις (κεφαλαλγία και στηθάγχη).

Η χορήγηση νιφεδιπίνης (Adalat) ταχείας δράσεως υπογλωσσίως πρέπει να αποφεύγεται λόγω της αναφοράς πολλών περιστατικών αιφνίδιου εμφράγματος του μυοκαρδίου, ακόμη και θανάτων.

Η χορήγηση καπτοπρίλης από το στόμα αποτελεί ένα απλό και αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης της υπερτασικής κρίσης. Χορηγείται υπογλωσσίως ή μασιέται και καταπίνεται. Τα αποτελέσματα εμφανίζονται μετά από 10-30 λεπτά. Δεν πρέπει να χαρακτηρίζονται ως υπερτασικές κρίσεις οι μεταβολές του μεγέθους της Α.Π. κατά τις οποίες η διαστολική πίεση δεν είναι υψηλότερη των 30 mmHg και δεν εκδηλώνονται λειτουργικές διαταραχές των οργάνων στόχων που αναφέρθηκαν πιο πάνω.

Οι περιπτώσεις αυτές είναι γνωστές ως «αιχμές υπέρτασης» που τις περισσότερες φορές οφείλονται σε κακή θεραπευτική αγωγή. Σε ασθενείς με αιχμή υπέρτασης που διαπιστώνεται στο σπίτι, συνιστάται επανάληψη της Α.Π. σε χρονικό διάστημα 1-2 ωρών σε ήρεμο περιβάλλον. Αν η Α.Π. παραμένει σε υψηλά επίπεδα η χορήγηση καπτοπρίλης έχει συνήθως πολύ καλά αποτελέσματα τα οποία είναι έκδηλα σε 15-30 λεπτά. Επανέλεγχος της Α.Π. μετά από 4 ώρες όπως επίσης και τις επόμενες ημέρες έχει αποδειχθεί ότι είναι ο σωστός τρόπος αντιμετώπισης των καταστάσεων αυτών. Στις περιπτώσεις δε που η Α.Π. εξακολουθεί να παραμένει προβληματική, τροποποίηση του δοσολογικού σχήματος με την προσθήκη ενός δεύτερου ή τρίτου φαρμάκου είναι η θεραπευτική απάντηση, συνήθως, στις περιπτώσεις αυτές. Αν και πάλι δεν επιτευχθεί ομαλοποίηση της Α.Π. τότε ίσως πρόκειται περί ανθεκτικής υπέρτασης και απαιτείται κλινικοεργαστηριακός έλεγχος και επανεκτίμηση της θεραπευτικής αγωγής.

Φουροσεμίδη, ενδοφλέβια 20-40mg. Η δράση της είναι ταχύτατη.

Νιτροπρωσσικό νάτριο. Πολύ δραστικό αγγειοδιασταλτικό. Αρχίζει η δράση του σε 30 δευτερόλεπτα. Χορηγείται ενδοφλέβια σε δόση 0,0005-0,001 mg/kg/1′. Η χορήγησή του απαιτεί προσοχή, γιατί προκαλεί ναυτία, πόνο στην κοιλιά, εφίδρωση και αντισταθμιστική υπέρταση.

Διαζοξείδη. Προκαλεί εκλεκτική διεύρυνση των αρτηριδίων και συγχρόνως κατακράτηση νερού και άλατος κι έτσι προκαλεί ελάττωση των περιφερικών αντιστάσεων και αύξηση της καρδιακής παροχής. Χορηγείται με ταχεία ενδοφλέβια ένεση 150-300 mg/1′. Χορηγείται μαζί φουροσεμίδη για εξουδετέρωση της κατακράτησης ύδατος. Προσοχή προκαλεί ταχυκαρδία και υπεργλυκαιμία. Δεν χορηγείται στην εγκυμοσύνη, γιατί διαπερά τον πλακούντα.

Σε ελαφρότερες περιπτώσεις χορηγούνται:

-Συνδυασμός φουροσεμίδης και ρεζερπίνης ενδοφλέβια ή ενδομυϊκά 2-2,5 mg. Η δράση αρχίζει μετά από 1 ώρα καιθ διαρκεί 24 ώρες.

-Κλονιδίνη, ενδοφλέβια ή ενδομυϊκά 150μg.

-Λαμπεταλόλη, ενδοφλέβια 0,5 mg/kg βάρους και η δράση της αρχίζει σε 30′ και παρατείνεται 4 ώρες.

Διαβάστε, επίσης,

Τι είναι η αρτηριακή υπέρταση;

Υγεία της καρδιάς

Τροφές φάρμακα

Φρέσκοι χυμοί ανάλογα με τις ανάγκες σας

Αλάτι Ιμαλαΐων

Υποκατάστατα αλατιού

Μάθετε όλα τα μυστικά του σκόρδου