Σάββατο, 27 Σεπτεμβρίου, 2025

Τo καρκινικό μονοπάτι

Τo καρκινικό μονοπάτι. Έτσι ξεκινάει η καρκινογένεση και ο κυτταρικός πολλλαπλασιασμός, με το μονοπάτι των αυξητικών παραγόντων

Γράφει η 

Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά 

Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD, PhD

Τo καρκινικό μονοπάτι

Ο κυτταρικός πολλαπλασιασμός, συνήθως, ξεκινάει με τη σύνδεση του αυξητικού παράγοντα στον κυτταρικό υποδοχέα της επιφάνειας.

Ένας μεγάλος αριθμός αυξητικών παραγόντων εμπλέκονται στην ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Τα καρκινικά κύτταρα, επίσης, διεγείρουν την έκκριση αυξητικών παραγόντων για να οικοδομήσουν το στρώμα και τα αγγεία.

Πολλοί υποδοχείς αυξητικών παράγοντες αγκυροβολούνται με τέτοιο τρόπο στην κυτταρική μεμβράνη, έτσι ώστε το ελεύθερο εξωκυττάριο  άκρο να μπορεί να αλληλεπιδράσει με άλλα μόρια σηματοδότησης για να διεγείρει την κυτταρική αύξηση.

Η σύνδεση του αυξητικού παράγοντα, συχνά, κάνει τους υποδοχείς να σχηματίζουν διμερή που αλληλεπιδρούν για να αρχίσει ο καταρράκτης των ενδοκυττάριων γεγονότων που θα οδηγήσει στην κυτταρική διαίρεση.

Οι ενδοκυττάριες θέσεις πολλών υποδοχέων των αυξητικών παραγόντων περιέχουν τυροσινική κινάση, μια ενζυματική περιοχή που καταλύει την προσθήκη των φωσφορικών στα κατάλοιπα της τυροσίνης.

Ένα παράδειγμα υποδοχέα τυροσινικής κινάσης είναι ο υποδοχέας επιδερμικού αυξητικού παράγοντα EGFR/epidermal growth factor receptor, που μαζί με άλλα μέλη  της οικογένειας των υποδοχέων του είναι ένα καλό παράδειγμα σηματοδότησης μονοπατιών από αυξητικούς παράγοντες.

H οικογένεια των υποδοχέων EGFR των κινασών περιλαμβάνει 4 διαμεμβρανικές τυροσινικές κινάσες, μαζί με τον υποδοχέα EGFR, τις HER2/Human epidermal growth factor receptor 2/Υποδοχέας 2 ανθρώπινου επιδερμικού αυξητικού παράγοντα, HER3/Human epidermal growth factor receptor 3/Υποδοχέας 3 ανθρώπινου επιδερμικού αυξητικού παράγοντα, HER4/Human epidermal growth factor receptor 4/Υποδοχέας 4 ανθρώπινου επιδερμικού αυξητικού παράγοντα, των οποίων τα ενδοκυττάρια τμήματα των κινασών διατηρούν τον μεγαλύτερο αριθμό διατήρησης των αλληλουχιών. Ο HER2 δεν έχει αναγνωρισμένο συνδέτη, αλλά οι άλλοι  συνδέονται με μια σειρά υδατοδιαλυτά πεπτίδια που είναι αυξητικοί παράγοντες, όπως EGF/Epidermal Growth Factor/Επιδερμικός Αυξητικός Παράγοντας, heregulin, neuregulin, cripto και παράγοντασ μεταφοράς αυξητικού παράγοντα α. Μετά τη σύνδεση με τον συνδέτη, οι υποδοχείς της οικογένειας HER σχηματίζουν ομοδιμερή ή ετεριδιμερή που διαφωσφοριλιώνονται. Κάθε υποδοχές φωσφορυλιώνει τις τυροσίνες στο ενδοκυττάριο τμήμα του διμερισμένου σύντροφου υποδοχέα.

Ο φωσφορυλιωμένος υποδοχέας τότε γίνεται στόχος της πρωτεϊνης δέσμευσης GRB2/Growth-factor-receptor-binding protein 2/Πρωτεΐνη δέσμευσης υποδοχέα αυξητικού παράγοντα 2. Το σύμπλεγμα  GRB2/HER στη συνέχεια δεσμεύεται από το SOS (Son of sevenless) ένα νουκλεοτίδιο με ανταλλαγή γουανίνης που αλληλεπιδρά με το πρωτοογκογονίδιο RAS/Rat sarcoma που του βγάζει GDP (Gouanosine Diphosphate) και δεσμεύει GTP (Guanosine Triphosphate/Διφωσφορική γουανοσίνη) στο RAS κι έτσι ενεργοποιείται η δραστηριότητα της μετάδοσης της σηματοδότησης του RAS.

Το RAS είναι το κλειδί στοιχείο στη ρύθμιση της κυτταρικής ανάπτυξης και είναι ένα σημαντικό ανθρώπινο ογκογονίδιο. Είναι μέλος της πολύ μεγάλης οικογένειας G-πρωτεϊνών 21 kilodaltons που δεσμεύουν το GTP/Guanosine Triphosphate/ Τριφωσφορική γουανοσίνη. Το RAS συνδέεται στην εσωτερική θέση της πλασματικής μεμβράνης. Την ώρα που δεσμεύεται με το GTP αλληλεπιδρά με μια σερίνη-θρεονίνη κινάση RAF/Rapidly Accelerated Fibrosarcoma/Ταχέως επιταχυνόμενο ινοσάρκωμα για να ενεργοποιήσει τον καταρράκτη της φωσφωρυλίωσης των κυτταροπλασματικών κινασών σερίνης-θρεονίνης.

Σε φυσιολογικά κύτταρα το RAS ρυθμίζεται από την αλληλεπίδραση με την πρωτεΐνες που διεγείρουν την παραγωγή GTP που μετριάζουν την υδρόλυση. Το GDP/RAS είναι ανενεργό μέχρι που ένα μόριο GTP θα αντικαταστήσει το GDP με τη βοήθεια της SOS. Οι ογκογενετικές μεταλλάξεις του RAS ποικιλλοτρόπως επηρεάζουν τα αμινοξέα 12, 13 και 61 και αυτό είναι σημαντικό για την αλληλεπίδραση με τις πρωτεΐνες που δραστηριοποιούν την GTP. Δεν είναι έκπληξη αυτές οι πρωτεΐνες ότι είναι, επίσης και ογκογονίδια, γιατί όταν είναι ελαττωματικές μπορούν να παρατείνουν την δραστηρίοτητα του RAS. Το NF-1/Neurofibromatosis type 1/Νευροϊνωμάτωση τύπου 1 γονίδιο που είναι υπεύθυνο για την επικρατούσα κληρονομικότητα της νευροϊνωμάτωσης λειτουργεί σαν πρωτεΐνη που δραστηριοποιεί την GTP.

Η B-RAF/v-Raf murine sarcoma viral oncogene homolog B/v-Raf ποντικού σαρκώματος ομόλογο ογκογονιδίου κινάση στη συνέχεια στον καταρράκτη είναι, επίσης, μια ογκοπρωτεϊνη που το γονίδιό της είναι ελαττωματικό στο μελάνωμα και στον καρκίνο κόλου. Οι μεταλλάξεις Β-RAF και RAS, συνήθως, δε βρίσκονται στον ίδιο όγκο.

O καταρράκτης της σηματοδότησης των κυτταροπλασματικών κινασών σερίνης-θρεονίνης έχει παράλληλα μονοπάτια που δραστηριοποιούν τις κινάσες διαδοχικά για να στοχεύσουν τη μιτογόνο πρωτεϊνική κινάση. Τελικά, ο καταρράκτης οδηγεί σε φωσφοριλίωση και δραστηριοποίηση μεταγραφικών παραγόντων, όπως FOS/Factor of Safety, JUN και MYC, που είναι όλες πρωτεϊνες του πυρήνα. Ένας αριθμός των ογκοπρωτεϊνών που υπάρχουν στον πυρήνα είναι φυσιολογικοί παράγοντες μεταγραφής. Λειτουργούν σαν παράγοντες μεταγραφής, σα συμπαράγοντες μεταγραφής και σα πρωτεΐνες που διεγείρουν την επιμήκυνση του mRNA/messenger ribonucleic acid/αγγελιοφόρο ριβονουκλεϊκό οξύ κατά την μεταγραφή. Ένας αριθμός από αυτούς έχουν αναγνωριστεί σαν προϊόντα μίξης γονιδίων που δημιουργούνται από χρωματοσωματικές αναδιατάξεις  σε λευχαιμίες. Πολλές πρωτεΐνες του πυρήνα, κυρίως, οι παράγοντες μεταγραφής ενεργοποιούν απευθείας τα μονοπάτια σηματοδότησης από τους αυξητικούς παράγοντες με ένα ειδικό τρόπο και ενεργοποιούν ή καταστέλλουν τη μεταγραφή από παρακείμενα γονίδια.

Να προτιμάτε τις φυσικές θεραπείες για τον καρκίνο, σύμφωνα με το Μοριακό Προφίλ του Όγκου

Η ζωή είναι πολύτιμη.

Η ζωή είναι δική σας. Πάρτε την στα χέρια σας!

Το μοριακό προφίλ του όγκου είναι απαραίτητο και χρήσιμο εργαλείο για τη θεραπευτική σας απόφαση.

Ζητείστε την εξέταση πριν κάνετε οποιαδήποτε θεραπεία. Η ζωή σας είναι πολύτιμη.

Ζητήστε από την EMEDI πληροφορίες για το μοριακό προφίλ του όγκου.

Μάθετε όλες τις πληροφορίες από τους συνεργάτες μας για την εξατομικευμένη θεραπεία του καρκίνου, πατώντας εδώ.

Γράφει η
Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Ειδικός Παθολόγος- Ογκολόγος, MD, PhD

Διαβάστε περισσότερα για την Σάββη Μάλλιου Κριαρά

Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τον καρκίνο

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τον καρκίνο

 

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό

Διαβάστε, επίσης,

Τα μονοπάτια του καρκίνου

Ογκογονίδια

Ανοσοϊστοχημεία στον καρκίνο

Η χρήση του καρυότυπου στην ογκολογία

Διαγνωστικά τεστ του ανθρώπινου γονιδιώματος

Μεθυλίωση του DNA

Ιατρική του μέλλοντος

Ο αυξητικός παράγοντας IGF-1

Μονοπάτι PI3K/AKT/mTOR

Η μεγάλη υπόθεση για τη θεραπεία του καρκίνου

Τι είναι ο καρκίνος;

Γονιδιακή θεραπεία και εμβόλια για τις αιματολογικές κακοήθειες

Στοχευμένες τοπικές θεραπείες στον καρκίνο

Γονιδιακή θεραπεία

Βιολογικές θεραπείες στον καρκίνο του πνεύμονα

Crizotinib

Αντίσωμα MM-121

Gefitinib

Τα ελπιδοφόρα μηνύματα στην Ογκολογία

Πολύμορφο γλοιοβλάστωμα

www.emedi.gr

Print Friendly, PDF & Email
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ακακία Κωνσταντινουπόλεως

Ακακία Κωνσταντινουπόλεως. Η ακακία Κωνσταντινουπόλεως ή γκιουλμπρισίμ είναι ένα πολύ καλό βότανο για την κατάθλιψη Ακακία Κωνσταντινουπόλεως Η ακακία Κωνσταντινουπόλεως ή Persian silk tree ή Albizia...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Τοξοπλάσμωση

Άτεκνο